De Oud-Rotterdammer - De krant voor de 50-plusser
Dinsdag 29 november 2011
pagina 7
Hans
Roodenburg
Opinie
Informatie
Opinie
&
Opinie Informatie
Vragenrubriek voor lezers over uitkeringen, consumentenzaken, rechten (zoals erfrecht), belastingen en andere financiële zaken. Uw vragen worden anoniem
in deze uitgave behandeld en onze deskundigen zullen proberen u persoonlijk een maatwerkantwoord te geven. U kunt uw kwesties sturen naar
info@deoudrotterdammer.nl of naar Postbus 113, 2910 AC Nieuwerkerk aan den IJssel. Graag met vermelding van rubriek ‘Rechten en Plichten’.
Ouderen met jongere kinderen hebben het al gemerkt. Zij lezen méér en hebben meer tijd om televisie te kijken (vooral overdag). Het computergebruik neemt nu ook onder ouderen een grote
vlucht, zo merken wij zelf. Het Sociaal en Cultureel Planbureau heeft de tijdbesteding van jong en oud in heel Europa in kaart gebracht.Veel voor de hand liggende conclusies, maar ook verras-
sende verschillen.
Bij deze gegevens uit het boek ‘Ne-
derland in een dag’ van het Sociaal en
Cultureel Planbureau moet echter meteen
de kanttekening worden geplaatst, dat
de data zijn gebaseerd op het laatste
tijdbestedingonderzoek in Nederland
in 2005/2006 en in de andere Europese
landen zelfs uit 2002. Aangenomen mag
worden dat het pc-verbruik óók onder
ouderen sinds die tijd sterk is gegroeid en
dat de verschillen met andere Europese
landen niet zo groot meer zijn. Het nieu-
we tijdbestedingonderzoek in Nederland,
dat thans loopt, zal vermoedelijk eind
volgend jaar aangeven dat de ouderen op
computergebied met een inhaalslag bezig
zijn. Deze krant ervaart dat steeds meer
ouderen via e-mail contact zoeken met
de redactie. Veel meer dan bij de start
van de kranten (De Oud-Rotterdammer
in 2005, De Oud-Hagenaar in 2008 en
De Oud-Utrechter in 2010) toen nog veel
brieven werden gestuurd en de telefoon
werd gepakt.
Tijdbesteding
Van de vragen in de rubriek Rechten &
Plichten (hieronder) komt tegenwoor-
dig omstreeks 80 procent elektronisch
binnen, terwijl dat het eerste jaar van De
Oud-Rotterdammer nog hooguit 50 pro-
cent was. Wij ondervinden dus ook een
duidelijke toename van het handig ge-
bruiken van pc’s en internetverbindingen.
De 60-plussers hebben ook heel vaak een
andere tijdbesteding dan jongeren. Logi-
scherwijs verrichten zij minder betaald
werk, steken meer tijd in het huishouden
en de eigen verzorging (slapen, eten,
wassen). Zij hebben uiteraard meer vrije
tijd en vullen die anders in dan jongeren.
Nederlanders van 60 tot 86 jaar beschik-
ken over gemiddeld 7,19 uur vrije tijd per
dag, jongeren van 10 tot 20 jaar 5,54 uur
en de volwassenen van 20 tot 60 jaar 4,54
uur. Een groter aandeel ouderen in de be-
volking kan voorts betekenen dat er meer
vraag is (en komt) naar ondersteuning
en mantelzorg. Wanneer de bevolking
van een land relatief jong is, zal meer
tijd worden besteed aan onderwijs en de
zorg voor kinderen, staat in de publicatie.
In een aantal algemene sociaaldemo-
grafische trends in Europa zijn er ook
verschillen tussen landen. In heel Europa
is sprake van een verouderende bevolking
(vergrijzing), zij het in verschillende mate
(blijkt uit cijfers van Eurostat in 2010).
Van de landen in dit rapport is Nederland
samen met Noorwegen en Polen voor-
alsnog het minst vergrijsd. Een recente
publicatie van het SCP (De Sociale Staat
van Nederland 2011) bevestigt dat. We
leven gemiddeld genomen wel langer en
hebben het (tot dit jaar) beter gekregen.
Duitsland en Italië vallen juist op door het
grote aandeel 65-plussers.
Familie
In ons land zijn ouderen (60-85-jarigen)
actiever in het onderhouden van sociale
contacten dan jongeren (respectievelijk
70 en 55 procent). Zij besteden hieraan
ook wat meer tijd dan jongeren. In de
meeste andere Europese landen, met
uitzondering van Bulgarije, besteden
jongeren juist de meeste tijd aan sociale
contacten. In de landen nabij de Mid-
dellandse Zee ligt de primaire zorg voor
ouderen en kinderen bij de familie. De
overheid neemt die zorg alleen in uit-
zonderlijke gevallen over, wat ook blijkt
uit het geringe aantal voorzieningen op
dit vlak in die landen. De mensen zullen
daar elkaar ook veel meer informele hulp
bieden. Het zat er ook dik in dat ouderen
of hulpbehoevenden in de zuidelijke
landen veel meer dan in ons land bij hun
familie inwonen. In de lijn van de gehele
status van Nederlandse ouderen is dat
zij in hun tijdsbesteding meer en langer
op reis gaan dan de senioren in andere
Europese landen.
De SCP-publicatie ‘
Nederland in een dag’ heeft als
ISBN-nummer 978 90 377 04051
Lezers van deze krant zijn het ultieme voorbeeld. Ouderen lezen veel meer papieren producten dan de
jongeren. Boven de 60 jaar zitten zij gemiddeld drie uur per dag voor de buis. De jongeren kijken ook
televisie, maar gebruiken voor nieuws, informatie en communicatie veel meer de nieuwe media (pc’s,
smartphones, ipads). Toch richten ook ouderen zich in vergelijking met andere Europese landen veel
meer op de computer. Zo’n 19 procent van de 60-plussers doet dat, terwijl het computergebruik onder
ouderen in de meeste andere landen verwaarloosbaar is. Uitgezonderd België waar nog 10 procent van
de senioren gebruik maakt van de pc.
Lezen en tv kijken doen we meer dan jongeren
Erf- en
schenkingsrecht
Eerst verdelen, later
de schulden betalen
Onze moeder is enkele maanden geleden
overleden. Zij had een aardig spaarte-
goed, dat nu verdeeld kan worden onder
de zes kinderen. Echter, hoe kunnen wij
voorkomen dat er problemen optreden
als na verloop van tijd zou blijken dat er
nog ergens openstaande rekeningen zijn
waar wij nu totaal niet van weten en als
een of meer kinderen dan hun erfenis al
hebben opgemaakt? Is dit te ondervangen
met een eenvoudige brief die door allen
ondertekend wordt en is dit juridisch
waterdicht?
De oplossing van dit probleem is dat
de nalatenschap pas na verloop van
tijd wordt verdeeld, als duidelijk is hoe
het er met de schulden voor staat. Alle
schulden van de overledene moeten
worden voldaan. Belangrijk is wel dat
zij in feite ‘in rechte afdwingbaar’ zijn.
Meestal is dat het geval als de overle-
dene verplichtingen is aangegaan. Soms
hoeven bepaalde schulden, die doorlopen
na de overlijdensdatum, niet te worden
betaald, bijvoorbeeld sommige persoon-
lijke leningen en doorlopende kredieten
waarover in de voorwaarden staat dat zij
na overlijden worden kwijtgescholden.
Een lastig punt is vaak een abonnement,
waarvoor periodieke vooruitbetaling is
gedaan. Uiteraard moeten abonnementen
en andere zaken wel tot de dag van over-
lijden worden betaald. Of nabestaanden
nog vooruitbetaalde periodieken terug-
krijgen, hangt af van de voorwaarden
van de incasseerder (zoals bijvoorbeeld
uitgeverijen van kranten en tijdschriften).
De meeste zullen daar overigens geen
moeite mee hebben, als u de overlijdens-
kaart of verklaring van erfrecht opstuurt.
Wel kunnen hierover moeilijkheden
ontstaan als partijen, die vooruitbetaling
vragen, andere voorwaarden hanteren. Ga
in dat geval in onderhandeling over de
vooruitbetaalde bedragen, die ook na de
overlijdensdatum lopen.
Wilt u toch al snel tot uitbetaling van de
nalatenschap overgaan, maar weet u nog
niet of er achterstallige schuldeisers zul-
len komen, dan kunt u inderdaad via een
keurige ondertekende officiële brief van
alle erfgenamen - met namen, geboorte-
data en adressen - ondervangen dat men
kan weigeren te betalen als later schulden
voor de dag komen. Een juridisch pro-
bleem kan wel ontstaan als iemand zich
daar vervolgens niet aan houdt en weigert
alsnog mee te betalen.
Legitieme portie
van enig zoon
Ik heb één zoon als enig kind die ik per
testament heb onterfd. Mijn nalatenschap
gaat naar andere familieleden. Nu heeft
hij recht op zijn legitieme portie. Hoeveel
is dat?
De legitieme portie van uw (enige) zoon
is 50 procent van uw nalatenschap. Echter
als u in uw testament heeft bepaald dat
hij niks krijgt, zal hij stappen moeten
ondernemen om zijn legitieme portie te
ontvangen. In de praktijk blijkt dat veel
kinderen zich neerleggen bij de wens van
de ouders als er enorme conflicten onder-
ling bestaan of omdat ouders bijvoorbeeld
kinderen geen erfdeel meer willen toebe-
delen door hun manier van leven.
Financiële zaken
Waterschapsbelasting
na overlijden
In januari 2011 is mijn moeder overleden.
Mijn moeder was weduwe sinds 1978 en
ik ben haar enig kind. Uiteraard handel
ik alles af wat na haar overlijden gedaan
moet worden, maar de waterschaps-
belasting wordt nog steeds voor € 15
per maand afgeboekt. Ik heb gebeld en
uitgelegd dat mijn moeder niet meer leeft,
maar een mevrouw vertelde mij dat het
normaal is en de rest van het jaar gewoon
betaald moet worden. Ze sprak van ‘inge-
zetenenbelasting’. Mevrouw zei ook dat ik
een bezwaarschrift kon sturen, maar dat
je toch het hele jaar moet blijven betalen.
Moet je, zelfs na je dood, nog belasting
blijven betalen voor een héél jaar?
Voor waterschapsbelastingen en gemeen-
telijke heffingen wordt in de regel geke-
ken in welke woning men per 1 januari
woont. Dat houdt in dat op die datum
de waterschapsheffing (belasting voor
gebruikers of ingezetenen) wordt bepaald.
Als men verhuist, heeft men al voor dat
jaar betaald en zal men op de nieuwe
woonplek pas per 1 januari het jaar daar-
opvolgend worden geconfronteerd met de
vaststelling van de aanslag.
Bij overlijden geldt min of meer het-
zelfde. Men betaalt voor het hele jaar
als men op 1 januari nog in leven is. Dat
impliceert dat het bedrag ineens wordt be-
taald of - zoals bij uw overleden moeder
- per maand. In dat laatste geval kan het
gebeuren dat de erfgenamen opdraaien
voor de vordering van het waterschap.
Aan te raden valt de restschuld in één
keer te betalen. Alleen als er helemaal
niks te verdelen is en de wettelijke
erfgenamen de nalatenschap hebben
verworpen, vist het waterschap achter het
net. Echter het verwerpen of beneficiair
(met boedelbeschrijving) aanvaarden
van een nalatenschap vergt nogal wat
procedures en betekent dat men ook heel
terughoudend moet zijn in het regelen van
de begrafenis en verdeling van het saldo
van baten en schulden. Er zijn maar heel
weinig mensen die dat doen. Vaak gaat
het om gevallen waarin kinderen eigenlijk
helemaal geen contact meer hebben met
de laatst overleden ouder.
AOW en pensioen
Toeslag als vrouw
een baantje heeft
Volgend jaar word ik 65 jaar. Mijn vrouw
is zeven jaar jonger en ik zou dan, als
mijn vrouw niet werkt, in aanmerking
kunnen komen voor toeslag op de AOW.
Nu is het echter zo dat mijn vrouw een
baantje heeft. Als mijn vrouw op mijn
65ste stopt met werken voordat zijzelf 65
jaar is, kom ik dan alsnog in aanmerking
voor deze toeslag?
Als uw vrouw helemaal geen inkomen
heeft als u 65 jaar wordt, krijgt u een
toeslag op de AOW die maximaal uw
AOW-bedrag bedraagt. Deze regeling
stopt overigens per 1 januari 2015 voor
de nieuwe gevallen. Van de eventuele
toeslag moet inkomen uit arbeid van uw
vrouw deels en inkomen uit uitkering,
pensioen of vut in zijn geheel worden
afgetrokken. Herhaaldelijk komt in onze
rubriek de vraag aan de orde of het dan
niet voordeliger is te stoppen met werken
als er een baantje in het spel is. Dat is, als
je kijkt naar het gezamenlijk inkomen,
zeker niet het geval. Netto zijn partners al
gauw honderden euro’s beter af met zelfs
een klein baantje van de jongere partner
dan mét de toeslag. We adviseren dan
ook alleen te stoppen met werken als de
partner een hekel heeft aan haar werk. De
consequentie is wel ‘minder inkomen’.