Basic HTML Version
De Oud-Rotterdammer - De krant voor de 50-plusser
Dinsdag 17 april 2012
pagina 7
Hans
Roodenburg
?
Opinie
Informatie
Opinie
&
Opinie Informatie
Vragenrubriek voor lezers over uitkeringen, consumentenzaken, rechten (zoals erfrecht), belastingen en andere financiële zaken. Uw vragen worden anoniem
in deze uitgave behandeld en onze deskundigen zullen proberen u persoonlijk een maatwerkantwoord te geven. U kunt uw kwesties sturen naar
info@deoudrotterdammer.nl of naar Postbus 113, 2910 AC Nieuwerkerk aan den IJssel. Graag met vermelding van rubriek ‘Rechten en Plichten’.
Een van de meest gestelde vragen is, dat
als partners of een ouder met een kind
een en/of-rekening hebben, hoe zij na
overlijden van de mederekeninghouder
(vaak de oudste) snel aan het geld kun-
nen komen om aan betalingsverplichtin-
gen te kunnen voldoen. Bijvoorbeeld de
kosten voor begrafenis of crematie, die
overigens vaak pas weken later komen.
De meeste mensen begrijpen ook wel dat
eventuele erfrechtelijke verdelingen nog
lang op zich kunnen wachten.
Bij veel banken (doorgaans ook bij de uit
de giro stammende ING) kan de overblij-
vende partner (wel gehuwd!) over de
rekening blijven beschikken. Want de
langstlevende is volgens de wetgeving
(als er geen testament is) de erfgenaam.
Gaat het bij een en/of-rekening om een
ouder en kind dan kan het wat lastiger
komen te liggen. En als het om twee vol-
strekt onafhankelijk van elkaar levende
personen gaat, dan wil de bank toch wel
enige zekerheden hebben, voordat de
rekening wordt vrijgegeven.
Rouwkaart
Het is wel zaak het overlijden van een
mederekeninghouder meteen te melden.
Maar zelfs bij een ‘blokkade’ is het in
eenvoudige gevallen, zeker bij echtgeno-
ten, al heel snel te regelen dat de bank de
rekening vrij geeft.
Mochten sommige banken wat moei-
lijker doen, dan zijn problemen binnen
enkele dagen op te lossen door - afhan-
kelijk per bank - een rouwkaart te sturen,
een Verklaring van Executele of een
Verklaring van Erfrecht (te maken door
een notaris) te overhandigen. De verkla-
ringen zijn gemakkelijk te verkrijgen.
De Verklaring van Erfrecht maakt de
notaris, kost niet veel en is binnen enkele
dagen te maken als er geen ingewikkelde
nalatenschapkwestie is.
Als de mederekeninghouder geen
bloedverwant is, vraagt de bank vrijwel
zeker om een Verklaring van Erfrecht
en een machtiging van eventuele andere
erfgenamen om over het saldo te kunnen
beschikken. Als niet anders is vastge-
legd, gaan de fiscus en de banken er
overigens vanuit dat elk van de rekening-
houders eigenaar is van de helft van het
banksaldo.
Omdat het in de praktijk vaak anders
ligt, is dat mede de reden dat wij niet
zo’n groot voorstander zijn van een en/
of-rekening met een van de kinderen en
zeker niet met heel goede kennissen. Een
machtigingspasje aan een ander – om
bijvoorbeeld geld op te nemen voor een
ouder wordend iemand – werkt veel
handiger en het is heel gemakkelijk con-
troleerbaar of hij of zij het juiste bedrag
heeft opgenomen en niets voor zichzelf
houdt. Want dat laatste komt helaas
ook voor, is ons gebleken uit sommige
vragen van benadeelden!
Mensen die waarschijnlijk veel vermo-
gen nalaten, kunnen fiscaal aantrek-
kelijke constructies laten maken, zoals
al schenken bij leven of met schuldig-
verklaringen, om te voorkomen dat de
Belastingdienst het toptarief opstrijkt als
de nalatenschap moet worden verdeeld.
Omdat hierbij tóch een notaris aan te
pas komt, zowel voor de constructies als
het testament, verwijzen we naar hem of
haar voor méér informatie.
Kosten notaris
Bedenk wel dat de tarieven in het
familierecht per notaris nogal kunnen
verschillen. De grote zakelijke notaris-
kantoren, die overigens veel meer gericht
zijn op de lucratieve ondernemerskwes-
ties, rekenen veel meer dan de in familie-
recht gespecialiseerde en vaak kleinere
notariskantoren. De grote maatschappen
kunnen uiteraard familierecht ook wel
aan, maar hanteren dikwijls hoge zake-
lijke tarieven.
Een vraag die voortdurend wordt gesteld
is of ouders een kind, met wie kennelijk
enorme conflicten zijn ontstaan, kunnen
onterven. Dat kan altijd in een testament
worden opgenomen. Als het kind zich
erbij neerlegt, dan vindt de ‘onterving’
plaats. Echter een kind heeft, ondanks
de uiterste wilsbeschikking van de over-
ledene, bijzondere omstandigheden als
bijvoorbeeld moord uitgezonderd, altijd
recht op zijn ‘legitieme portie’. Daarvoor
moet het kind wel moeite doen en als er
een testament van de ouder is om hem
of haar te onterven, moet het kind dat
legitieme portie inroepen!
Vaak wordt er niet stilgestaan bij de zo-
genoemde 180-dagenregel bij schenkin-
gen. Deze houdt volgens de Schenken &
Erven Almanak van Elsevier Fiscaal in
dat ‘schenkingen die binnen 180 dagen
vóór het overlijden van de schenker
zijn gedaan, worden geacht krachtens
erfrecht te zijn verkregen (samen met de
overige verkrijging)’. Het gevolg kan
zijn dat er iets meer erfbelasting moet
worden betaald over schenking en erfe-
nis samen. Er zijn ook enkele uitzonde-
ringen op de 180-dagenregel, waarvan de
eenmalige verhoogde vrijstelling in de
schenkbelasting aan kinderen (tot en met
34 jaar) de belangrijkste is.
Voordat mensen een testament laten opmaken, is het verstandig iets van het erfrecht af te weten.Wil men schenken, bepaalde personen of instellingen aanwijzen of laat men alles op z’n beloop?
Een aantal aanwijzingen in deze informatierubriek.
Bloedv rwanten zijn
automatisch erfgenaam
Het wettelijk (automatisch) erfrecht is heel eenvoudig. Je bloedverwanten zijn in volgorde erfge-
naam. Mocht je gehuwd zijn en je partner leeft nog, dan krijgt die het beheer over je nalatenschap.
De kinderen komen pas aan bod om hun vordering te innen als de langstlevende is overleden. Toch
scoort het aantal vragen over erfrecht in de rubriek Rechten & Plichten hieronder het hoogst door-
dat veel mensen bijzondere situaties hebben of daarmee geconfronteerd worden.
Erf- en schenkingsrecht
Kleinkinderen erven mee
Onze moeder leeft nog, maar is ziekelijk.
We hadden thuis negen kinderen, van
wie ik de oudste ben. Twee kinderen zijn
inmiddels overleden. Als mijn moeder
overlijdt, moet ik de zaken regelen. Ik wil
niet voor verrassingen komen te staan.
Dienen nu alleen de zeven in leven zijnde
kinderen te erven of ook de kinderen van
de overleden broer en zus?
Als er geen testament is, waarin anders
is bepaald, dan zijn volgens het wettelijk
erfrecht alle kinderen samen erfgenaam
van uw moeder en als die niet meer leven,
zijn dat hun nabestaanden! De kinderen
(de kleinkinderen van uw moeder) van
de overleden broer en zus zijn erfgenaam
van het (kinds)deel dat uw broer en zus bij
leven zouden hebben geërfd.
Kosten afwikkeling
testament:
€
3300
Is € 3300 niet erg veel voor de afwikkeling
door een notaris van het testament na het
overlijden van mijn schoonmoeder in een
verzorgingshuis?
Dat kunnen we zo natuurlijk niet beoorde-
len. Wij weten niet welke ‘moeilijkheden’
de notaris heeft gehad met het opsporen
van erfgenamen. Altijd adviseren wij een
notaris te zoeken met lage tarieven in fa-
milierecht (gemakkelijk via internet). Als
het een eenvoudige afhandeling was, lijkt
3300 euro ons inderdaad veel. Maar als het
een groot, op zaken gericht, notariskantoor
is geweest, wordt al gauw 500 euro per
uur gerekend!
Opheffen bankrekening
broer en vrouw
De vrouw van mijn broer is als langst-
levende overleden. Zij hadden geen
kinderen. Zij hadden een testament waarin
stond dat ik en een nichtje van mijn
schoonzus de erfgenamen zijn. Al hun
schulden zijn nu voldaan en nu wil ik hun
bankrekeningen opheffen en het saldo aan
de erfgenamen uitkeren. Heb ik daarvoor
een notaris nodig?
Uiteraard moet het testament - de uiterste
wilsbeschikking van uw overleden broer
en zijn echtgenote - worden uitgevoerd.
Wij begrijpen dat u nu hun bankrekening
wil opheffen. Neem daarover contact op
met de betreffende bank. Daarvoor is een
aantal - niet ingewikkelde - procedures.
Mogelijk heeft u wel een ‘verklaring van
executele’ of een ‘verklaring van erfrecht’
nodig waarvoor u, voor niet al te veel
kosten, bij de notaris moet zijn. De notaris
is al bij het opvragen van het testament
betrokken geweest.
Huishypotheek bij overlijden
Op ons huis rust een aflossingsvrije hypo-
theek. Wat gebeurt er als wij beiden komen
te overlijden? Moet onze zoon dan de
maandelijkse aflossingen blijven betalen
totdat het huis verkocht is?
Sowieso moeten de hypotheeklasten
doorbetaald worden tot de verkoop, hetzij
uit uw nalatenschap, hetzij door de erfge-
namen. Bij de verkoop hangt het ervan af
hoeveel uw huis oplevert. Is het meer dan
de hypotheek erop, dan is er geen tekort. Is
er wél een negatief verschil dan kunnen in
principe daarvoor de erfgenamen (alleen
uw zoon?) aansprakelijk worden gesteld.
Als daardoor de totale nalatenschap nega-
tief is, dan zal hij als erfgenaam opdraaien
voor het tekort. Tenzij hij beneficiair (met
boedelbeschrijving) de nalatenschap ac-
cepteert en daarna afwijst. Dat geeft een
hoop gedoe en is ook niet erg netjes ten
opzichte van zijn overleden ouders.
Onttrekken van geld
uit nalatenschap
Ik ben als enig erfgenaam (waar een testa-
ment van is) in een conflict met iemand die
onrechtmatig geld heeft opgenomen van
verschillende banken van de overledene.
Daar bestaan bewijzen van. Ik heb daar-
voor een advocaat in de arm genomen,
maar deze beweert nu dat er mondelinge
afspraken zijn gemaakt door deze persoon
met de overledene. Die zouden volgens
hem ook juridisch gelden, ondanks dat er
een testament is. Dan kan toch iedereen
maar beweren dat er mondelinge afspra-
ken zijn gemaakt? De advocaat is nu al
een half jaar voor mij bezig en iedere keer
moet ik met bewijzen komen. Volgens hem
ligt de zaak fiftyfifty.
Inderdaad gelden mondelinge afspraken
juridisch evenzo als schriftelijk vastge-
legde. Alleen een groot probleem heeft de
betreffende ‘iemand’ wel dat de andere
partij inmiddels is overleden. Dan zal hij/
zij ons inziens toch met bewijzen moeten
komen. Als het om schulden van de
overledene gaat, dan zijn die ongetwijfeld
op een of andere manier schriftelijk vast-
gelegd. Is dat mondeling gegaan, dan heeft
de opeisende persoon ook een probleem.
Misschien komen de twijfels daar vandaan
van de advocaat. Stel dit soort vragen aan
uw advocaat of ga met een andere in zee.
Nadeel: zijn tarief loopt door!
Tot en met komende vrijdag (20 april) wordt de Week van het Testament georga-
niseerd als onderdeel van de Campagne Nalaten. Met de slogan ‘Maak van uw
afscheid een nieuw begin’ roepen 120 goede doelen op ze op te nemen in uw testa-
ment. De deelnemende notarissen bieden een gratis adviesgesprek aan. Een notaris
in uw buurt is daarvoor heel gemakkelijk te vinden op www.goededoelen.nl.
Misschien kunt u, als u toch al plannen hebt een testament voor verdeling van uw
nalatenschap te laten opstellen, twee vliegen in één klap slaan.