Mijn ouders, mijn zusje en ik
woonden tijdens de oorlogs-
jaren en nog lang daarna aan
de Noorderhavenkade 117a,
de oneven kant en dus Blij-
dorp. De even zijde behoorde
tot Bergpolder. Toen we er
in 1939 kwamen wonen, was
er nog een kanaal tussen
beide wijken. Dat eindigde
bij de voor de bouw van het
Stadhuis gedempte Coolsin-
gel. Vanaf dat punt werd na
mei 1940 het gehele kanaal
gedempt met het puin van het
verwoeste Rotterdam. Daar-
door ontstond een ongeveer
200 meter brede, stoffige
vlakte tussen Bergpolder en
Blijdorp.
In de vroege ochtend van de 12e
november 1944 werd de Noorderha-
venkade hermetisch afgesloten door
gewapende Duitse soldaten en in de
brievenbussen werden de ‘befehlen’
gevonden. Alle mannen tussen 16
en 41 jaren oud moesten zich voor
de deur opstellen met medeneming
van een hele lijst artikelen. Er leek
geen ontkomen aan. Mijn moeder
verzamelde alles en deed het in een
rugzak. Vanuit ons raam op de derde
verdieping zag mijn vader dat aan
Bergpolderkant de mannen werden
weggevoerd. Hij rook zijn kans. Vraag
me niet hoe hij op dat briljante idee
kwam.
Militair uniform
Na zijn loopbaan bij de Holland Ame-
rika Lijn werd mijn vader in 1938 een
van de eerste stewards van de KLM.
Door de oorlog kon hij niet meer
vliegen, maar zijn uniform hing in af-
wachting van betere tijden in de kast.
Dat trok hij aan. Daaroverheen zijn
zwart rubberen ‘visjas’ en de laarzen
van zijn militair uniform. KLM-pet
met zilverkleurig insigne op zijn hoofd
en zo ging hij naar beneden. In de
portiek ontmoette hij onze buurman,
meneer Moonen, die onmiddellijk be-
greep wat mijn vader wilde proberen:
oversteken naar de Bergpolderkant
van de Noorderhavenkade. Moonen,
een 50-plusser, bood aan mee te lopen.
Vanachter de ramen op de derde ver-
dieping keken we toe. Mijn moeders
klamme angsthand om de mijne en
we zagen beide mannen ogenschijn-
lijk kalm en zelfverzekerd de straat
oversteken, zonder de samengebrachte
buurlieden ook maar één blik waardig
te keuren. Ze werden bewaakt door
een aantal soldaten met het geweer
in de aanslag die onmiddellijk in de
houding sprongen toen ze buurman
en mijn vader zagen. Zwart uniform?
Glinsterend insigne op de uniformpet?
Dat moest wel een hoge ome zijn.
Sieg Heil
Mijn vader salueerde strak en buur-
man hief halfhartig zijn rechterarm in
een Sieg Heil. Heel rustig staken ze
de open vlakte over naar de Bergpol-
derkant, waar ze door de mensen die
ontdaan en toch nieuwsgierig samen
groepten en in tegenstelling tot de
Duitse soldaten wel door hadden
wat er gaande was, een benedenhuis
werden binnengeloodst waar ze via de
achtertuin verdwenen.
Mijn moeder slaakte een zucht van
verlichting, maar er klonk gestom-
mel op de trap. Ze sleurde ons naar
de slaapkamer. Daar lag op het bed
de rugzak die ze voor mijn vader had
gepakt.
Met één reuzenzwaai wierp ze het
beddengoed er overheen. Precies op
tijd. Op de trap verscheen een Duitse
soldaat. Geweer aan de schouder en
priemende ogen onder de rand van zijn
helm. Zonder ook maar iets te zeggen,
stampte hij door het huis en zo te ho-
ren doorzocht hij elk plekje om te zien
of iemand zich ergens verborgen had.
Na eeuwig lijkende minuten kwam hij
de slaapkamer binnen. Ineens bleef hij
stokstijf staan, net als mijn moeder die
verbleekte.
Landkaart
Aan de wand hing een grote landkaart
van West-Europa. Sinds de invasie,
6 juni 1944, had mijn vader hierop
met allerlei kleurtjes, vlaggetjes en
pijltjes elke dag het verloop van de
oorlog letterlijk in kaart gebracht. De
soldaat zette zijn geweer tegen het
bed, precies op de plek waar de rugzak
lag, schoof zijn helm achterover, zette
een brilletje op en begon de kaart
nauwkeurig te bekijken. Af en toe
schudde hij zijn hoofd en mompelde
iets. Toen borg hij het brilletje op,
zette zijn helm recht, schouderde zijn
geweer en knikte mijn zusje en mij
vriendelijk toe.
Hij draaide zich om naar mijn moeder,
klakte met de hakken van zijn laarzen
en zei: “Grüsz Gott, genädige Frau.”
Daarna verdween hij in het trapgat en
voorgoed uit ons leven. Enkele dagen
later kwam mijn vader weer opdagen
met een stoppelbaard en een bewijs
vol stempels dat hem vrijwaarde van
tewerkstelling in Duitsland. Had de
buurman, die zoals later bleek in
het verzet zat, geritseld. Natuurlijk
vertelde mijn moeder in geuren en
kleuren wat er gebeurd was.
Oostenrijker
“Die soldaat”, vroeg mijn vader, “was
dat een wat oudere man?”
“Oh ja, hij was al bijna helemaal
grijs.”
“En hij zei, Grüsz Gott, genädige
Frau?” Mijn moeder knikte. “Dan
hebben we geluk gehad. Het was een
Oostenrijker en die hebben er al lang
schoon genoeg van. Ze willen alleen
maar naar huis.”
Nog diezelfde dag verdween de land-
kaart in de kachel en ons gezin ging
de hongerwinter in.
Jaren later en inmiddels volwassen
vroeg ik me af hoe mijn vader aan die
frontberichten gekomen was. Niet uit
bezet Nederland. De media stonden
onder strikt toezicht en brachten
slechts leugens en propaganda als
“Duitsland wint op alle fronten.”
Het luisteren naar radiozenders als
de BBC of Radio Oranje was streng
verboden. Alle radio’s, ook de onze,
moesten worden ingeleverd. Toen ik
mijn vader ernaar vroeg, antwoordde
hij: “Een kristalontvangertje” en dook
weer in zijn krant. Mijn moeder wist
dat een marconist van de KLM (ra-
diotelegrafist) het ding in elkaar gezet
had, het paste in een sigarenkistje en
je had een koptelefoon nodig.
Barry H. de Wilde
Pa was de Duitsers te slim af
De Oud
Dinsdag 29 april 2014 . Jaargang 10, nr. 9
Deze week o.a.:
Opgesloten
met een
onderduiker
Pag. 3
In trein aan
dood ont-
snapt
Pag. 9
Vliegen bij de
RAF
Pag. 11
Verdriet op
Marconiplein
Pag. 13
Ook in Kralingen werden tijdens de razzia op 10 november 1944 mannen door de Duitsers afgevoerd, foto uit het boek Rotterdam 40-45
Oplage: 122.000 ex.
De Ruyterstraat 4 - 6
3071 PJ Rotterdam
010 270 92 09
GRATIS
PROTHESE CHECK
KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP:
Noordereiland
BESTE prijS Bij EEn vErTrouwd adrES
uw Goud iS GELd waard
Goud En ZiLvEr
inruiL oF ConTanT
roTTErdaM, waddinXvEEn,
BodEGravEn, niEuwErKErK a/d ijSSEL
LAMMERS & van OOSSANEN
--------------------WOONDECOR------------------
Uw senioren speciaalzaak
Lammers & van Oossanen woondecor biedt u een uitgebreide collectie seniorenmeubelen
Zowel zitmeubelen, dressoirs, kleinmeubelen, eetkamertafels en stoelen als alles voor
de slaapkamer vindt u in onze showroom.
Senioren ledikant Robert 90 x 200 cm blank eiken
met vaste lattenbodem en een 7 zone pocketveren matras
€ 379,00
gratis bezorgd en gemonteerd
en uit voorraad leverbaar
Bijpassend nachtkastje € 149,00
v.a.
€ 19,75
p/m2
LAMINAAT
GRATIS GELEGD*
BEKIJK SNEL ONZE
ADVERTENTIE OP PAGINA 2,
VOOR MEER INFORMATIE
>>
Zie pagina 16
