ROTTERDAMSE
POLITIE
Vanaf 1864 begon het afgraven van de
zanderige ‘Hoek’, om ruimte te maken
voor een nieuwe vaarweg naar en
van Rotterdam, dat in de loop van de
negentiende eeuw als havenstad steeds
meer in betekenis begon toe te nemen.
Na acht jaar graven en baggeren was
die Nieuwe Waterweg klaar. Hoek van
Holland - voorpost van de Rotterdam-
se haven en al decennia lang eveneens
een geliefde badplaats - maakt sinds
1941 deel uit van de Maasstad.
Kunstminnaars
Het 150-jarig bestaan van ‘De Hoek’
heeft allure gekregen met de publicatie
van een machtig mooi boek: Schilders
aan de Nieuwe Waterweg - 150 jaar
Hoek van Holland. Maarten van der
Schaft en Martha Vollering (beiden
zijn kunstminnaars) hebben een
diepgravend en gevarieerd boek ge-
schreven, dat perfect vorm is gegeven.
Alle facetten van wat er voor, met en
rondom ‘De Hoek’ is gebeurd, komen
aan bod. Met interessante teksten en
zeker óók illustratief: met olieverf-
doeken, aquarellen, pentekeningen en
landkaarten van schilders en tekenaars
die in het verleden in Hoek van Hol-
land zelf, maar ook aan de boorden
van de Nieuwe Waterweg inspiratie
hebben gevonden voor het maken van
prachtige dingen. De Rotterdamse
burgemeester Ahmed Aboutaleb
noemt het boek in zijn voorwoord ‘een
klassieker’.
De Beer
Van der Schaft schrijft op een aan-
sprekende manier over de aanleg en
het bevaren van de Nieuwe Waterweg,
over de historie van de watersteden
Rotterdam (inclusief Delfshaven),
Schiedam, Vlaardingen en Maas-
sluis en tevens over de landschappen
die met de komst van de vaarweg en
later met de aanleg van de westelijke
havens van Rotterdam voorgoed zijn
verdwenen (zoals het vogelreservaat
De Beer). Zijn medeauteur Vollering
doet hetzelfde over ‘de geboorte’ en de
geschiedenis van Hoek van Holland,
het Hoekse strandtoerisme en - in het
hoofdstuk ‘Land dat verscheen’ - over
de komst van de Eerste en Tweede
Maasvlakte (aan de andere kant van
de Nieuwe Waterweg). In het boek
staat één bijdrage van een gastauteur.
En dat is de Hoekenaar Piet Heijstek,
die met veel verve over de talloze
scheepsstrandingen verhaalt (zoals
over de in 1907 op de Noorderpier
gelopen Berlin en over de Faustus, die
in 1952 door diezelfde pier sloeg en in
de Waterweg verdween).
240 illustraties
Dankzij een aantal sponsors kon dit
boek op een zeer fraaie manier worden
geïllustreerd. Zonder financiële steun
van een aantal fondsen, stichtingen
en bedrijven (in een aantal geval-
len móést er copyright op bepaalde
afbeeldingen worden betaald!) was
dit niet mogelijk geweest. Er zijn 240
getekende en geschilderde illustraties
in het boek opgenomen; variërend van
vroeg-romantische schilderijen tot
kunstuitingen uit de eerste jaren van
deze eeuw. Het gaat om werk van zo-
wel jonge, doorgaans nog onbekende
kunstenaars als van kunstschilders die
op het maritieme vlak náám hadden
gemaakt. Om er enkelen te noemen:
H.W. Mesdag, J.B. Jongkind, J.H. van
Mastenbroek, M. de Jongere, Evert
Moll, Jacob Maris, Herman Bosboom
en Ronald van Rikxoort.
Het groot formaat-boek - de kwaliteit
van de illustraties is bijzonder hoog! -
is een absolute aanwinst. Maarten van
der Schaft en Martha Vollering kunnen
trots zijn op wat zij met dit boek
hebben bijgedragen aan de maritieme
geschiedenis van Hoek van Holland en
de onlosmakelijk daarmee verbonden
Nieuwe Waterweg.
Bram Oosterwijk
Schilders aan de Nieuwe Waterweg
- 150 jaar Hoek van Holland is een
uitgave van Seapress in Rijswijk. Het
gebonden boek telt 200 pagina’s en
kost in de boekhandel 29,50 euro.
Prachtig boek over ‘De Hoek’
Hoek van Holland is anderhalve eeuw oud: dat wil zeggen als plaats waar mensen 150 jaar geleden
voor het eerst neerstreken en aan de slag gingen. Hoek van Holland was toen een afgelegen duinge-
bied bij de monding van de Maas, dat aan
‘s-Gravenzande toebehoorde en al eeuwenlang zo heette.
In die tijd werd ik mentor van een
jonge nieuwkomer, die in de pro-
vincie was opgegroeid. Wat was hij
nog jong, hetgeen door zijn keurige
nieuwe uniform werd geaccen-
tueerd. We konden het héél goed
met elkaar vinden, mede omdat
hij zeer positief en leergierig was.
Na een tijdje spraken wij af dat hij
bij de eerstvolgende melding het
woord zou doen. Ik zou luisteren
en zonodig zo ongemerkt mogelijk
bijsturen. Het duurde niet lang of
hij kreeg zijn kans. We surveilleer-
den met de imponerende Che-
vrolet (C10). Van de meldkamer
vernamen we: “Rt 82 slaande ruzie
tussen twee vrouwen in de Entre-
potstraat over druipend wasgoed.”
Toen wij de straat inreden, zagen
wij bij een van de panden op de
tweede verdieping een wasrek met
wasgoed uit het raam hangen. Aan
de natte straattegels konden wij
zien dat het wasgoed druipend was
opgehangen. Wasdrogers bestonden
nog niet. De buitendeur stond open
en de kale uitgesleten houten trap
leidde naar de tweede verdieping.
De kalkmuren waren in járen niet
meer met de witkwast bewerkt en
er hing een penetrante niet nader
te omschrijven muffe lucht in het
trappenhuis. Wij hoorden twee
vrouwen keihard tegen elkaar
schreeuwen. Later bleek dat de ru-
zie was begonnen omdat mevrouw
van één hoog de ramen had ge-
zeemd en mevrouw van twee hoog
het druipende wasgoed had buiten
gehangen, waardoor er spetters op
de schone ramen belandden.
Krabsporen
In de woning op de tweede ver-
dieping troffen wij twee schreeu-
wende vrouwen aan, beiden met
krabsporen in het gezicht en op
de grond lagen plukken haar met
verschillende kleuren. We stelden
ons zodanig tussen de schreeu-
wende vrouwen op, dat ze elkaar
niet opnieuw ‘in de haren’ konden
vliegen. De ruzie ging inmiddels al
lang niet meer over het druipende
wasgoed en de druppels op de
ramen, maar over ergernissen uit
het verleden. Ik hoorde mevrouw
van één hoog schreeuwen: “jullie,
jullie kunnen niet eens fatsoenlijk
de trap op lopen. Net als we slapen
stampen jullie als paarden de trap
op en zijn we weer wakker.”
Mevrouw twee hoog: “ooh ja vind
jij dat? Ik zal je zeggen, er kan hier
geen loper op de trap omdat jouw
vent, als hij bezopen thuis komt, de
hele trap onderkotst en ik mag het
opruimen.”
Mevrouw één hoog: “kan je ook je
klauwen eens laten wapperen want
dat laat je vaak aan mij over. Weet
je, verleden week kon ik met een
vuile reet van het schijthuis, omdat
jij de plee niet had schoongemaakt
en voor papier had gezorgd. Je zou
je eens aan afspraken moet hou-
den.” (In die huizen had niet iedere
woning een eigen toilet)
Toen vond mijn jonge maat het
tijd om het woord te nemen en
zo mogelijk de vrede tussen de
twee vrouwen te herstellen, want
daar kwamen we immers voor. En
dat lukte hem met één zinnetje,
Hij zei: “ Maar mevrouw u stond
zojuist wel héél erg de vuile was
buiten te hangen. Er viel een kort
moment van stilte en toen: “Wát?
Wát? vuile was? vuile was?, mijn
was mag je zien hoor! Hoor je dat
Mien? hij heeft commentaar op
mijn was. Snotneus, je ouwe moer
zal je bedoelen, die wast nog de
remsporen uit jouw broekie. Als
die ouwe er niet stond, trok ik de
pet over je oren.”
Ook Mien vond de opmerking van
die vuile was te gek voor woorden
en riep: ‘’sodemieteren jullie op,
wij lossen het hier zelf wel op.’’
Onze aanwezigheid
was duidelijk niet meer
noodzakelijk en gewenst.
Wij hebben de vrouwen
verzoend achter gelaten. Ze
waren het roerend met elkaar eens
geworden. Zij hadden allebei de
witste was. En wij, we gingen met
stampend geluid die trap af, kon
niet anders. Terug in de C10 prees
ik mijn jonge maat! “Jongen dat
was geweldig wat je deed. Eén zin-
netje en de ruzie was bijgelegd, dat
doet niemand je na.” Zelf was hij
niet zo overtuigd van zijn succes,
zulke taal, zulke situaties waren
hem nog onbekend, maar dat zou
snel veranderen.
Bas de Vet, Hoogvliet.
De vuile was niet buiten hangen
Vijftig jaar geleden werkte ik als hoofdagent op politiebureau aan Nassaukade. Ik had
inmiddels drie strepen op mijn mouw. Feijenoord was een redelijk gemoedelijke wijk waar
overwegend hardwerkende arbeiders woonden. Iedereen sprak er met een sterk Rotterdams
accent. s’ Avonds rond elf uur werd het stil, want morgen begon de werkdag ook weer héél
vroeg.
De Oud-Rotterdammer - De krant voor de 50-plusser
Dinsdag 8 juli 2014
pagina 17
Laat de was vooral niet druipen
