“Het is alweer enige tijd geleden,
dat ik het stadhuis in Rotterdam als
wethouder heb verlaten voor een
burgemeesterspost in Krimpen aan
den IJssel. Inmiddels ben ik 2,5 jaar
met pensioen, maar de bodeploeg
uit 1990 staat nog helder op mijn
netvlies. Bij mijn eerste entree op het
gemeentehuis, als gemeenteraadslid
voor D66 in 1979, werkte er nog een
bode, die niet op de foto voorkomt.
Het betreft de heer Boom die in de
oorlogstijd een groentewinkel had in
de Heemskerkstraat, waar wij toen
ook woonden. Hij is bij de grote
razzia in 1944 samen met mijn vader
opgepakt en naar concentratiekamp
Amersfoort gebracht. Zij zijn daaruit
samen gevlucht, doordat familie van
mijn moeder het brood leverde aan het
kamp. Het plan was even simpel als
gevaarlijk; ze stapten samen in de lege
bakkerskar en reden zo het kamp uit.
Omdat mijn vader voordien bevriende
Joodse musici had geholpen, durfde
hij niet naar huis. Via de Ondergrond-
se is hij ondergedoken in Kootwijker-
broek, waar mijn moeder zich later
met mijn zus en mij bijvoegde. Na
de oorlog hebben wij nog op de hoek
van de Talmastraat en Heemskerk-
straat gewoond en deden natuurlijk
onze boodschappen bij de bevriende
groenteboer, die ik 35 jaar later weer
ontmoette.”
Ook dit is een schitterend vormgege-
ven boek, een schot in de roos voor ie-
dereen die onze zeilvaartgeschiedenis
na aan het hart ligt. Fregatten maakten
al in de zeventiende eeuw hun faam
waar tijdens de vele zeeoorlogen
die ons land met Engeland uitvocht.
Een eeuw later zag de vaderlandse
koopvaardij een grote economische
toekomst voor beide scheepstypen;
er werden grote aantallen in de
vaart gebracht. De glorietijd van de
fregatschepen en de barken, die eerst
van hout en omstreeks 1850 ook van
ijzer en staal werden gebouwd, duurde
tot een eind in de negentiende eeuw.
Het stoomtijdperk maakte uiteindelijk
een eind aan hun bestaan. Fregatten
en barken hadden drie (soms vier)
masten en verschilden onderling door
hun zeilvoering; barken konden met
minder bemanningsleden varen dan
fregatschepen. Fregatten en barken
hebben door de eeuwen heen een grote
betekenis gehad voor de Rotterdamse
haven. De Admiraliteit op de Maze liet
haar fregatten in de zeventiende eeuw
bouwen aan het Haringvliet en later op
‘s Lands Werf (aan het oosteinde van
de stad). Ook de Kamer Rotterdam
van de Vereenigde Oostindische
Compagnie heeft op haar werf aan
de Oostzeedijk
heel wat van dit
soort schepen op
stapel gezet. Rot-
terdam is lang
de thuishaven
geweest van
grote aantallen
fregat-getuigde
oorlogsschepen.
Na de Franse
tijd kwam
zowel voor
Rotterdamse
als Amster-
damse zeilvaartreders de bloeitijd. In
de Maasstad maakten vanaf de eerste
helft van de negentiende eeuw reders
als Anthony van Hoboken, de ge-
broeders Vlierboom, de rederij Reyn,
Varkevisser en Dorrepaal en vooral
Willem Ruys furore met fregatsche-
pen en barken. Het ging om schepen
met welluidende namen als Maas en
Rottestroom, Neerlands Koning en
Cornelis Wernard Eduard. Van Hobo-
ken had zijn eigen scheepswerf aan de
Oostzeedijk (Rotterdams Welvaren).
Ruys liet vooral veel schepen bouwen
bij Fop Smit in Kinderdijk.
Ron de Vos eindigt bij de he-
dendaagse grote
zeilvaart (met de extreem luxueuze
jachten); hij besteedt aandacht aan de
plannen om vrachtschepen te gaan
bouwen die grotendeels op windener-
gie zullen kunnen varen. Alle tien
hoofdstukken zijn uitvoerig geïllus-
treerd. Liefhebbers kunnen nauwelijks
om dit boek heen.
Bram Oosterwijk
‘Nederlandse fregatschepen en bar-
ken’ is een uitgave van Van Wijnen in
Franeker. Het groot formaat-boek telt
288 pagina’s en kost 89,50 euro.
De glorietijd van fregat-
schepen en barken
Nadat auteur Ron de Vos de afgelopen jaren eerst
een boek over vaderlandse clippers had geschre-
ven en vervolgens nog één over dito schoeners
en brikken is hij nu met een derde boek geko-
men: ‘Nederlandse fregatschepen & barken’.
De Oud-Rotterdammer - De krant voor de 50-plusser
Dinsdag 16 april 2013
pagina 23
De crisis heeft ook toegeslagen in boekenland en dat is de
reden dat ‘Hartog 3 - Rotterdam Gefotografeerd 1980-1990’
nog niet kan worden gedrukt. Uitgeverij Voet komt de lezers
tegemoet door deze uitgave in afleveringen van telkens twee
foto’s van Henk Hartog (1939-2002) in De Oud-Rotterdammer
te laten verschijnen.
Eerder verscheen in 2009 bij uitgeverij Voet ‘Rotterdam
gefotografeerd 1960-1970’, als eerste deel van een serie met
bijzondere en treffende foto’s, die Henk Hartog in Rotterdam
schoot. Deel 2 van de jaren 1970-1980 kwam op 23 april
2011 van de pers.
Foto’s van Hartog kunnen worden bekeken en besteld
via
of
of
0647-775893.Als speciale aanbieding voor lezers van De
Oud-Rotterdammer geldt dat de delen 1 en/of 2 (elk 168
pagina’s met 180 foto’s) voor 12,50 euro (beide voor 24,00
euro) inclusief verzendkosten te bestellen zijn.
Reacties op de foto’s in deze rubriek zijn uiteraard van harte
welkom en worden - voor zover van toepassing - afgedrukt in
De Oud-Rotterdammer.
Optreden van de band van de Royal
Air Force op de Coolsingel voor het
stadhuis op 29 april 1985. Op de
achtergrond het redactiekantoor van
het Rotterdams Nieuwsblad.Wie zich
het optreden herinnert en waarom dat
was mag reageren:
De start van de Rotterdam Marathon gaf ook op 20 april 1985 een drukte van belang op de
Coolsingel ter hoogte van het stadhuis tegen de achtergrond van het Stadhuisplein
‘Pa vluchtte
met de bode’
De in Overschie geboren en getogen Marinus Jenneke Dicky
(Ries) Jansen
) mailt naar aanleiding
van de foto van de stadhuisbodes van 19 maart:
In zijn functie van wethouder sloeg Ries Jansen op 1 oktober 1985 de eerste paal voor een het
nieuwe olifantenverblijf in Blijdorp.Foto Henk Hartog/Arnoud Voet
1...,13,14,15,16,17,18,19,20,21,22 24,25,26,27,28