De Oud Rotterdammer Week 36 - page 9

Aangezien de documentaire indirect
ook een gevolg is van de reünies van
ex-Havenvakschoolleerlingen, die,
mede dankzij de hulp van De Oud-
Rotterdammer, sinds 2009 worden
gehouden, konden wij het ons uiter-
aard niet permitteren geen aandacht
te schenken aan de presentatie van de
nieuwe dvd. En bovendien; het gaat
over ónze haven. Dus maakten we een
afspraak met Frits, die ons meteen
spontaan uitnodigde bij hem thuis; en
thuis is voor Frits sinds een jaar of tien
een prachtig huis, nabij Valencia. In
Spanje; dat dan weer wel.
Neutraliteit
Een kleine week na het eerste tele-
foontje staat Frits ons op te wachten
op de luchthaven van Valencia, van-
waar we in een goed uurtje zijn stulpje
met prachtig uitzicht bereiken. Na
een bijzonder hartelijke ontvangst en
een voortreffelijke barbecue, zoeken
we een makkelijk plekje, waar Frits
losbarst.
“Ik heb nooit zo te koop gelopen met
mijn Rotterdamse roots”, erkent hij
ruiterlijk. “Als Ombudsman moest ik
vooral een zekere neutraliteit uitstra-
len, dus dan kon ik niet de loftrompet
steken over mijn geboortestad. Maar
ik heb er een behoorlijk lange geschie-
denis. Geboren in de Schommelstraat
53, daarna verhuisd naar de Oostzee-
dijk 300 waar mijn vader een café had
en tenslotte naar de Dirckhoffstraat
22 in Delfshaven. Op mijn dertiende,
in 1957, ging ik naar de Havenvak-
school. De jaren op die school zijn van
grote invloed geweest op de rest van
mijn leven. Ik hoor dat ook veelvul-
dig van andere oud-leerlingen. De
Havenvakschool was meer een vor-
mingsinstituut dan een gewone school.
Natuurlijk leerde je er de kneepjes van
het havenwerk, maar je leerde vooral
wat loyaliteit en solidariteit waren.
Begrippen die in de haven van levens-
belang kunnen zijn, want het was en is
nog altijd gevaarlijk werk en je maat
of je ploeg in gevaar brengen, dat was
en is uit den boze. Dat doe je niet!”,
komen de oude lessen al meteen weer
aan de oppervlakte blijkt uit de felheid
van zijn betoog.
Na de Havenvakschool toog Frits aan
het werk. Uiteraard in de Rotterdamse
haven.
“Bij Thomsen’s Havenbedrijf”,
bevestigt hij. “Ik heb daar zeven jaar
gewerkt, van 1962 tot ‘69, van alles
gedaan en ben er in 1969 vertrokken
als PR-manager. Ik kon naar de om-
roep en dat was te verleidelijk om te
laten lopen. Daar heb ik het overgrote
deel van mijn carrière doorgebracht.
Mooie, maar soms ook moeizame ja-
ren. De loyaliteit en solidariteit waar-
mee ik op de Havenvakschool was
grootgebracht, waren daar soms ver te
zoeken. Ik heb mij af en toe behoorlijk
eenzaam gevoeld”, bekent Frits.
Levenslessen
Natuurlijk volgen enkele anekdotes
over aangename en minder aangename
momenten die hij in zijn journalistieke
loopbaan beleefde, maar hij pakt de
draad van het verhaal moeiteloos weer
op, gevraagd naar het waarom van
zijn plotseling weer zo opgebloeide
aandacht voor zijn geboortestad en
haar haven.
“Als je wat ouder wordt en niet
meer hoeft te werken, komen andere
sentimenten naar boven”, heeft Frits
gemerkt. “Je blikt wat terug op je le-
ven en ik constateerde dat ik heel veel
baat heb gehad bij de levenslessen
van de Havenvakschool. Ik besloot
toen daar iets voor terug te doen en
ben begonnen met het organiseren
van een reünie. Daar heeft De Oud-
Rotterdammer destijds geweldig bij
geholpen. Ik begon helemaal blanco,
beschikte over niet één adres. Dankzij
de oproepjes in deze krant en de ver-
halen die gepubliceerd werden, kwam
er een stroom reacties op gang. Voor
de eerste reünie in 2009 meldden zich
350 mensen aan en er was zelfs nog
een wachtlijst. Fantastisch! Inmiddels
zijn er vier reünies geweest en daar
heb ik ontdekt hoeveel er nog leeft
onder al die oud-leerlingen. Er zijn zó-
veel verhalen en er is zóveel gebeurd
dat nooit is vastgelegd, dat ik
besloot een documentaire te
maken om een document te
creëren voor toekomstige generaties.
Dat verleden mag niet verloren gaan,
vind ik. Je merkt nu al dat de gemid-
delde Rotterdammer eigenlijk vrijwel
geen kennis meer heeft over de haven.
De oude gebruiken en de oude haven-
taal zeggen de huidige generatie niets
meer. Ik heb met deze dvd geprobeerd
dit allemaal vast te leggen”, verklaart
hij de plotselinge drang.
Bootwerkers
Vanaf de eerste gedachte tot de pre-
sentatie van de gerealiseerde dvd-box
op 5 september in De Ballentent, nam
het project Frits volledig in beslag.
“Ik heb er heel veel uren in geïn-
vesteerd en het hele project geheel
uit eigen zak bekostigd. Bij wijze
van hobby, zullen we maar zeggen.
Daardoor heb ik er ook wel veel van
mijzelf in kunnen leggen. Het is dus
een tamelijk persoonlijk document ge-
worden. Ik heb mij in de documentaire
wel beperkt tot het strikte bootwer-
kersvak; dat waren immers de échte
havenarbeiders. Gek eigenlijk dat er
nooit zo’n bootwerker Havenman van
het Jaar is geworden, vind je niet?
Altijd alleen maar hotemetoten, nooit
de mannen die het werk daadwerkelijk
verrichten. Maar goed. De dvd toont
het bootwerkersvak in al zijn facetten;
het gaat over de speciale taal, zoals
‘dooie varkens’, ‘onderkruipers’ of
‘armen en benen-boten’, en de speci-
ale attributen, het gevaar en de mooie
kanten van het vak. Want dàt is wat
ik wil laten zien. Het havenwerk is
een vak en verdient ook erkenning als
zodanig. Ik laat zien hoe het was en
hoe het nu is. Veel oude bootwerkers
komen daarover aan het woord. Het
is al met al, hoop ik, een waardevol
document geworden, waarbij de
liefhebbers van de haven hun hart nog
eens heerlijk kunnen ophalen”, besluit
Frits.
Signeren
Frits Bom is deze week in Rotter-
dam voor de perspresentatie van zijn
nieuwe dvd. Daarnaast is er vrijdag
6 september van 16.30 tot 18.00 uur
een signeersessie met Frits Bom
in boekhandel Snoek op de Meent
in Rotterdam. Op deze dag is een
gelimiteerde oplage van de dvd-box
‘150 jaar Havenarbeid’ verkrijgbaar en
als extraatje ontvangt u daarbij gratis
en alleen op deze dag het boek ‘De
Havenman - Rotterdams voor gevor-
derden’, eveneens van Frits Bom.
Havenvak is altijd een vak geweest
De liefde zit diep. Zeer diep. Voormalig Ombudsman, Konsumentenman, Televisieman en Vakantie-
man Frits Bom (69) blijft in zijn hart echter vooral havenman. Een hardnekkig overblijfsel uit zijn
Rotterdamse jeugd, toen die liefde voor de haven er bijna ingestampt is tijdens zijn jaren op de Ha-
venvakschool. Met het vorderen der jaren komen de herinneringen aan die tijd en de nostalgische
gevoelens voor die jaren in alle hevigheid terug. Frits zou Frits niet zijn als hij daar niet iets mee
zou doen. Met al zijn ervaring, opgedaan als PR-manager, radio- en televisiejournalist, stelde hij een
schitterende documentaire samen over de Rotterdamse haven. Het resultaat? Drie dvd’s met vier
uur historische én hedendaagse havenbeelden, waar de liefde vanaf spat.
De Oud-Rotterdammer - De krant voor de 50-plusser
Dinsdag 3 september 2013
pagina 9
Havenvakschoolleerlingen (r) en hun mentoren (l) aan de lunch
Ja, ik wil graag de dvd-box ‘150 Jaar Havenarbeid’
ontvangen en ik betaal daarvoor
€ 24,99
(incl verzendkosten).
Naam + voorletters: ...........................................................................
Straat:................................................................................................
Postcode + Plaats: ............................................................................
Telefoon:............................................................................................
E-mail: ...............................................................................................
Stuur deze bon op naar:
De Oud-Rotterdammer
Postbus 113
2910 AC Nieuwerkerk aan den IJssel
U kunt de dvd ook bestellen via de webshop van
De Oud-Rotterdammer op
BESTELBON
Een bootje met ijzererts wordt gelost
Een bekend tafereel uit vroeger tijden op de Boompjes
Het graan moest uit de put; in het midden de zakophouder
Let op de laatste zin van deze advertentie
1,2,3,4,5,6,7,8 10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,...32
Powered by FlippingBook