De Oud-Rotterdammer - De krant voor de 50-plusser
In zijn boek ‘Kapitaal in de 21ste
eeuw’ schijft de Franse econoom
Thomas Piketty dat de rijken steeds
rijker worden vanwege het rendement
op hun hoge vermogens. Volgens hem
richt het kapitalisme zichzelf op den
duur te gronde. Het paradoxale is dat
hij door zijn internationale succes nu
behoort tot de één procent rijksten
van de wereld. Op 5 november wordt
Piketty in het Nederlandse parlement
ontvangen en dat brengt ongetwijfeld
een golf van publiciteit met zich mee.
China en Rusland
In Nederland blijkt de ongelijkheid,
vergeleken met andere landen, mee
te vallen. NRC Handelsblad heeft
onlangs een zestien pagina’s tellende
bijlage gemaakt over de verschillen in
inkomen, vermogen en het rendement
daarop. Hoofdconclusie: gelijker dan
in Nederland is het elders niet gauw.
Al staat in het laatste CBS-rapport
‘Welvaart in Nederland’ te lezen dat
de inkomensongelijkheid in Nederland
het grootst is in de grote steden, waar
naar verhouding ook veel mensen wo-
nen met een laag inkomen. Vergeleken
bij opkomende landen als China en
Rusland (mede door nieuwe miljar-
dairs), doen we het echter behoorlijk
goed, want daar neemt de ongelijkheid
juist met rasse schreden toe.
Lastenvrij
De huidige generatie ouderen heeft
over het algemeen op zijn minst
middelbare school gevolgd en vaak
een aanvullend pensioen op de AOW
opgebouwd of gespaard voor de oude
dag. Daarnaast zijn er ouderen met een
eigen huis, dat inmiddels lastenvrij is
waardoor zij honderden euro’s netto
per maand meer te besteden hebben.
Op die verschillen doelen Piketty en
zijn aanhangers echter niet. Mede
dankzij de basisvoorziening AOW is
de ongelijkheid in jaarlijks inkomen
bij gepensioneerden netto nauwelijks
een factor drie of vier.
Discussie
De babyboomgeneratie versus de
jongeren is een thema dat voortdurend
terugkomt en tot soms heftige discus-
sies leidt. Deze moeizame discussie
draait voornamelijk om de vraag in
hoeverre aanvullende pensioenen
al dan niet geïndexeerd dienen te
worden. En natuurlijk is er ook nog de
vraag wie er opdraait voor de rekening
om ons pensioenstelsel ook op de
lange termijn valide te houden. Moet
die rekening, juist in deze slechtere
economische tijden, worden betaald
door de jongeren van nu of moeten
ook de ouderen daaraan meebetalen?
Pensioenfondsen
Kabinet en Tweede Kamer lijken
momenteel meer de kant op te gaan
van evenredige financiering, zodat ook
de jongeren van nu later verzekerd
zijn van een aanvullend pensioen. Het
beleid is er dus op gericht dat de pen-
sioenfondsen, ook als het economisch
slecht blijft gaan, voldoende kapitaal
hebben om de huidige jongeren na
hun werkzame leven een pensioen te
kunnen uitkeren.
Jongeren
Een terecht beleid, menen wij. In deze
discussie wordt soms vergeten dat de
ouderen van nu het veel beter hebben
dan hun ouders en grootouders. Laten
we hopen dat de jongeren van nu in de
toekomst óók kunnen zeggen dat zij
het uiteindelijk gemiddeld genomen
weer beter hebben dan hún ouders.
De inkomensongelijkheid in Nederland is hét politieke thema van de komende maanden. Dat heeft alles te maken met de verschijning eind oktober van de Nederlandse vertaling van
het veel aandacht trekkende boek Kapitaal in de 21e eeuw van de Franse econoom Thomas Piketty.
In Nederland valt de ongelijkheid mee
Erf- en schenkingsrecht
Erfbelasting betalen
over huis moeder
In januari 2009 erfden mijn zus en ik
de flat van mijn moeder. De belasting-
dienst heeft daarop de successierechten
gebaseerd. Om die te kunnen betalen
moesten we beiden een persoonlijke
lening bij de bank aangaan. De flat
werd echter door de recessie pas vijf
jaar later verkocht. We moesten dus
al die jaren gewoon de hypotheek
doorbetalen. Kunnen wij nu nog iets
terugvorderen bij de Belastingdienst?
Nee, van de Belastingdienst hoeft
u niks te verwachten van teruggave
van successierechten (tegenwoor-
dig geheten erfbelasting). Die is
vastgesteld aan de hand van de
waarde van het huis op de datum van
overlijden van uw moeder. Of door
de Belastingdienst aan de hand van
WOZ-waarde of door een onafhan-
kelijk taxateur. De opbrengst van het
huis nu - voor zover er overwaarde
is - komt de erfgenamen ten goede.
Als het mogelijk was geweest, had-
den u en uw zus beter de hypotheek
op het huis van uw moeder kunnen
verhogen. Dan betaalt u minder rente
dan met een persoonlijke lening.
Misschien had u indertijd de flat te
koop moeten aanbieden voor een
lagere prijs dan uw vraagprijs. Dan
was deze misschien wel verkocht.
De ingeschakelde makelaar had met
uw omstandigheden ook rekening
moeten houden en u de mogelijkhe-
den moeten adviseren om de flat zo
snel mogelijk verkocht te krijgen.
Financiële zaken
Zoon laat armlastige zoon
na
Mijn oudste zoon (56) is in april van
dit jaar in Duitsland, waar hij woonde,
door een val van een trap om het leven
gekomen. Hij was niet getrouwd en
heeft een zoon van 24 jaar. In overleg
met de rest van de familie heb ik beslo-
ten de crematie in Nederland te doen
plaatsvinden. Er waren geen polissen
en geld en mijn kleinzoon is armlastig.
Ik draaide dus op voor alle kosten van
vervoer naar Nederland en de cre-
matie; te weten 8000 euro. Ik lees nu
dat begrafeniskosten niet meer van de
belastingen mogen worden afgetrok-
ken. Zijn er geen uitzonderingen voor
ons daar wij ons vermogen hard nodig
hebben om rond te komen?
Wat een triest geval! Het eerste dat
bij ons opkomt is: was uw oudste
zoon in dienst van een werkgever of
was hij zelfstandige? In het eerste
geval zou zijn werkgever, of in
het tweede geval soms zelfs zijn
opdrachtgever, een ongevallenver-
zekering afgesloten moeten hebben.
Daarop zou u een beroep kunnen
doen voor een kapitaal ineens of
zelfs een nabestaandenuitkering voor
uw kleinzoon. Inderdaad mogen
begrafeniskosten niet meer van de
belastingheffing in box 1 worden
afgetrokken. In feite is uw kleinzoon
als enig wettelijk erfgenaam aan-
sprakelijk voor de schulden. Maar
daarvoor zult u (als grootvader) hem
niet willen laten opdraaien.
AOW en pensioen
Pensioenleeftijd gelijk
oplopen met AOW
Ik word in december 65 jaar en ben
pas AOW-gerechtigd in maart 2015.
Maar van één van mijn pensioenfond-
sen krijg ik door dat ik vanaf mijn
65ste jaar al wel oudedagspensioen
ontvang. Terwijl ik nog 2,5 maand
moet doorwerken. Als nu eens werk-
gevers en werknemers, als pensioen-
bestuurders, zouden afspreken dat de
pensioenen pas ingaan op het moment
dat men AOW-gerechtigd is, zou dit
volgens mij een verruiming kunnen
betekenen van de zogenoemde pensi-
oenreserves. Wellicht kan er dan weer
geïndexeerd worden.
Veel pensioenfondsen hebben de
ingang van het (aanvullend) oude-
dagspensioen al gelijkgetrokken met
de AOW-ingangsdatum, maar nog
niet allemaal. Wél bieden pensi-
oenfondsen de deelnemer vaak de
mogelijkheid de ingangsdatum van
de pensioenregeling op te schuiven
of zelfs te vervroegen. Beide hebben
natuurlijk consequenties voor de
hoogte van het pensioen.
Overigens is de hele pensioensys-
tematiek behoorlijk in discussie.
Binnenkort buigt de Tweede Kamer
zich over een aantal voorstellen van
staatssecretaris Klijnsma. Zelfs als
het parlement met deze ingrijpende
veranderingen akkoord gaat, kan het
nog jaren duren voordat pensi-
oenfondsen die helemaal hebben
doorgevoerd. Indexatie hangt vooral
af van de resultaten op lange termijn
van een pensioenfonds en zeker niet
alleen van het gelijktrekken van de
AOW-leeftijd met die van het oude-
dagspensioen.
Vragenrubriek voor lezers over uitkeringen, consumentenzaken, rechten (zoals erfrecht), belastingen en andere nanciële zaken. Uw vragen worden
anoniem in deze uitgave behandeld en onze deskundigen zullen proberen u persoonlijk een maatwerkantwoord te geven. U kunt uw kwesties sturen naar
of naar Postbus 113, 2910 AC Nieuwerkerk aan den IJssel. Graag met vermelding van rubriek ‘Rechten en Plichten’.
Dinsdag 28 oktober 2014
pagina 7
De ongelijkheid tussen Nederlanders kan relatief groot zijn. In inkomen. In vermogen. In gezond-
heid. In opleiding. In leefstijl. Maar àlle gepensioneerden ontvangen in Nederland in elk geval wel
één basisinkomen, de AOW. Die zorgt voor een zekere nivellering van de inkomensverschillen onder
ouderen. Het is derhalve overdreven te stellen dat de verschillen in inkomen en vermogens bij
ouderen door de bank genomen té groot zijn. Al blijft er natuurlijk altijd een groep van allerrijksten,
met tientallen miljoenen aan vermogen, maar die vormen, ook onder ouderen, slechts een klein
percentage van het totaal.
?
Thomas Piketty
