De Oud-Rotterdammer - De krant voor de 50-plusser
Dinsdag 7 juli 2015
pagina 17
Rotterdam naar een enorm com-
plex, ingeklemd door de dijkdorpen
Pernis en Hoogvliet en de Oude en
Nieuwe Maas. In Hoogvliet werd
in de jaren dertig begonnen met
woningbouw voor Shell-werkne-
mers. Zo ontstonden de Gaarde
en het Aruba- en Curaçaoplein.
Een taai gevecht tegen het grijs
van cement, stenen, industrie en
schoorsteenpijpen werd verloren
door de natuur.
Satellietwijk
Van een agrarisch dijk- en vis-
sersdorp groeide Hoogvliet vanaf
1951 binnen luttele jaren uit tot
een moderne satellietwijk van Rot-
terdam. De wijk Nieuw Engeland
werd als eerste gebouwd. De eerste
paal voor 928 woningen in com-
plex 012, de zogeheten ‘Oliebuurt’,
ging op 30 augustus 1951 de grond
in. De officiële handeling werd ver-
richt door dr. ir. Z. IJ. van der Meer,
directeur-generaal van het ministe-
rie van Volkshuisvesting. Een jaar
later namen de eerste bewoners hun
intrek. Kort daarna openden aan de
noordkant van de Oude Wal tien
middenstanders hun winkeldeuren.
Later kwamen er nog veertien bij
aan de zuidkant. PvdA-wethouder
Jan Meertens opende deze uitbrei-
ding op 6 november 1953.
Voor de bewoners van Nieuw
Engeland en de in aanbouw zijnde
wijk Digna Johannapolder was
de uitbreiding met winkels een
verademing. Het was afgelopen
met sjouwen van boodschappen uit
Rotterdam met buslijn 36.
Deze ging op 29 november 1953
rijden op de route Heemraadsplein,
Charlois, Pernis, Hoogvliet en
Vondelingenplaat. Op 1 april 1964
kwamen daar de lijnen 62 en 63 bij.
Lijn 62 reed tussen de Rochussen-
straat via de Groene Kruisweg naar
de wijk Oudeland en lijn 63 reed
vanaf die datum vanaf de Rochus-
senstraat via de Vondelingenweg
naar Meeuwenplaat. Op de dag dat
in Rotterdam de metro ging rijden
op het 6,4 kilometer lange traject
tussen het Centraal Station en het
Zuidplein (10 februari 1968) werd
het nieuwe begin/eindpunt van de
lijnen 62 en 63 het metrostation
Zuidplein. Sinds 1 april 1964 waren
daar de lijnen 64 en 65 bijgekomen.
Lijn 64 vervoerde passagiers op het
traject tussen de Oude Wal en het
tankhoofd op Vondelingenplaat.
Opgeheven
Lijn 65 reed vanaf de Rochussen-
straat (na het gaan rijden in 1968
van de metro naar het Zuidplein)
via de Dorpsweg en Groene
Kruisweg naar het Psychiatrisch
Ziekenhuis Delta aan de Albrands-
waardsedijk in Poortugaal. Al
deze lijnen werden opgeheven
nadat het metrotracé naar Hoog-
vliet was doorgetrokken. Het was
burgemeester W. Thomassen van
Rotterdam die op 25 oktober 1974
de nieuwe lijn, met ook haltes in
Rhoon en Poortugaal, officieel
openstelde. Hij deed dit in gezel-
schap van zijn collega’s Nico Hes-
seler van Poortugaal, Jan Bos van
Rhoon en minister Tjerk Westerterp
van Verkeer en Waterstaat. Tegelijk
met het gaan rijden van de metro,
kreeg Hoogvliet een busringlijn
met de nummers 78/79.
Met het doortrekken van de metro
was het nog niet gedaan. In 1978
werd begonnen met het doortrek-
ken onder de Oude Maas door
naar Spijkenisse, mogelijk zelfs
naar Hellevoetsluis, dat eveneens
het stempel van ‘groeikern’ had
gekregen. De tunnelsegmenten
werden vervaardigd in bouwdok
Van Brienenoord. In 1982 mocht ik
meevaren op het eerste tunnel-
segment dat via de Nieuwe Maas,
Koningshaven en Oude Maas naar
de afzinkplaats bij Zalmplaat werd
versleept. Het ging met een snel-
heid van anderhalve kilometer per
uur. Het lopen over het betonnen
tunneldeel, dat met speciale kop-
schotten waterdicht was gemaakt,
was een leuke ervaring. Het tunnel-
deel stak maar een paar centimeter
boven het wateroppervlak uit.
Af en toe rolden er golven over-
heen, veroorzaakt door een passe-
rend schip. Het leek net of ik op het
water liep. Eigenlijk was het ook
griezelig. Dat kwam mede doordat
ik niet kan zwemmen. Ter hoogte
van de Koninginnebrug stapte ik
over op een begeleidend bootje en
liet me afzetten bij een steiger naast
het Poortgebouw.
Op zaterdag 19 mei 1984 maakten
duizenden nieuwsgierigen een wan-
deling door de gereedgekomen 530
meter lange metrotunnel.
Rein Wolters
Hoogvliet bestond voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog uit weinig meer dan de
Dorpsstraat, Groene Kruisweg en Boomgaardhoekseweg. Straten als Beemd, Nieuw Enge-
land, Texasweg, Arubaplein en Gaarde zijn van een iets later jaar. In oudere publicaties zijn
de eeuwen beschreven waarin Hoogvliet sluimerde, tussen door dijken omgeven rietkragen
met grazende koeien en plukjes bomen, boerderijen en een enkele molen. Na de annexatie in
1934 van het landelijke gebied door Rotterdam kwam daarin verandering.
Shell had haar raffinaderij en tankop-
slag verplaatst van de Sluisjesdijk in
Burgemeester Wim Thomas-
sen,minister Tjerk Westerterp en
burgemeester Nico Hesseler van
Poortugaal in een gezellig onderonsje
bij de opening van de metrolijn
Van weiland
tot woonoord
Wethouder Jan Laan (links) en burgemeester Cees de Groen hapten haring bij hun ontmoeting in de metrotunnel onder de Oude Maas.
Foto’s verzameling Rein Wolters
Links de Texasweg en rechts de noordkant van winkelcentrum Oude Wal
De uitbetaling van
havenwerkers
Toen ik op mijn vakantieadres
De Oud-Rotterdammer van 26
mei onder ogen kreeg, kon ik een
glimlach over de ervaringen in de
goeie ouwe tijd van Frits Boe-
ren (gewoon met negen ton over
straat) niet onderdrukken. Tien
jaar voor zijn, nu onwaarschijnlijk
lijkende, verhaal overkwam mij
hetzelfde.
In 1960 was ik op zeer jonge leeftijd, na tien
jaar kranen bedienen bij de Gemeentelijke
Handelsinrichtingen, bevorderd van kraan-
machinist tot toezichthouder. Het toezicht
bestond uit controle op werkzaamheden van
kraanpersoneel dat op verhuurde kranen bij
stuwadoors werkte. Let wel, er stonden in
de eerste jaren na de oorlog, ongeveer 145
gemeentekranen verspreid over de havens in
Rotterdam. Zie het boek “Havens, kranen,
dokken en veren”.
We deden alles op de fiets, wat toen heel
gewoon was. Op vrijdag werden de weeklo-
nen uitgekeerd. Als je dichtbij een kantoor/
werkplaats van een district op de Linker
Maasoever een kraan bediende, was dat
geen probleem. Moeilijker was het uitbeta-
len op de uitgestrekte Rechter Maasoever.
Het werkhuisje aldaar, waar werd uitbetaald,
was gelegen bij het toenmalige bruggetje
in Schiemond. Collega kraanmachinisten,
die betrekkelijk dichtbij in de Schie-, IJssel
en Lekhaven aan het werk waren, konden
na afloop van de werkdag op vrijdag hun
loon in het werkhuisje halen. Maar voor het
personeel dat in de drukke Merwedehaven
de kranen bediende, was de afstand te groot.
In die Merwedehaven en op plaatsen waar
werd overgewerkt, werden de loonzakjes bij
de kranen gebracht.
Als dienstdoende controleur kreeg ik een
lijst met namen en het bijbehorende aantal
loonzakjes in mijn fietstas mee. Bij de kraan
op het haventerrein rinkelde ik met mijn
fietsbel. Als de machinist naar beneden
keek, maakte ik met mijn vingers het be-
kende schuifgebaar. Hij zette de kraan stil,
kwam naar beneden, tekende de ontvangst-
lijst en nam zijn loon mee. Dit alles onder
toeziend oog van havenwerkers. Het lijkt
nu haast op een sprookje, maar er is in die
jaren nooit iets gebeurd. Vooropgesteld,
havenwerkers waren geen lieverdjes. Ik heb
van boven uit de kraan veel zien gebeuren
dat niet door de beugel kon, maar er bestond
blijkbaar wel een erecode.
Later kwamen maandsalarissen. Iedereen
kreeg een gironummer waar het salaris op
werd gestort. Bij het zien van de inhoud van
het gestorte bedrag, gaf dat bij sommige
echtgenotes wel de nodige verwondering.
En toen was geluk even niet zo erg gewoon.
