Het is nog maar vijftig jaar geleden
dat een groot agrarisch gebied werd
ontwikkeld tot wat nu de wijk Om-
moord is. Een feit waar de Historische
Commissie ‘de Ommoordse Polder’
de komende tijd uitgebreid bij zal stil-
staan onder de slogan ‘Ommoord ziet
Sarah’. Maar daarover straks meer.
In het Gerard Goossenhuis, aan de
Thomas Mannplaats, hebben we afge-
sproken met Henk van den Akker en
Rob Hoebe van genoemde commissie.
Aan de hand van oude documenten,
een eerder uitgegeven boekje, kranten-
artikelen en uiteraard foto’s, komen al
snel de verhalen los. Verteld wordt dat
de commissie met regelmaat historisch
materiaal aangeboden krijgt. Uiteraard
is die heel blij met dergelijke giften en
slaat die op in een eigen bergruimte in
genoemde seniorenflat.
Turfwinning
Lang geleden werd het veengebied ten
oosten van Rotterdam vooral gebruikt
voor turfwinning. Met als gevolg dat
door dat afgraven er plassen ontston-
den, die tijdens stormen de resterende
lappen grond en kaden afkalfden. Dat
turfsteken leverde uiteindelijk een ge-
bied op met een bodemdiepte van ruim
zes meter onder Nieuw Amsterdams
Peil. Het (bijna) laagste punt van Ne-
derland. In 1870 werd begonnen met
de droogmaking van diverse polders
in de regio door middel van dijken en
uiteraard gemalen.
Dwars door het gebied werd toen ook
de Ommoordseweg aangelegd. Onge-
veer vanaf 1875 vestigden zich steeds
meer boeren aan deze slingerende
doorgaande weg, doordat zij stuk-
ken, inmiddels droge, grond konden
kopen. Al snel werden er mooie grote
boerderijen en huizen langs deze weg
gebouwd. Zoals het Polderhuis, dat nu
deel uitmaakt van de Woonmall. Henk
van den Akker noemt als voorbeeld
van zo’n mooie grote boerderij de
Keizershof. Inmiddels gesloopt. Nabij
deze locatie staat nu een restaurant/
bowlingcenter en de entree herbergt
het originele naamgevelbord van
genoemde boerderij.
Rotterdam groeide in die tijd flink en
dus was er meer vraag naar vlees- en
zuivelproducten. Maar ook kwamen
er steeds meer tuinders, die allerlei
gewassen teelden in zogenaamde
platglas-kassen. Voor de oorlog was
de drinkwaterleiding al doorgetrok-
ken vanuit Rotterdam. Historisch is
ook dat na het bombardement heel
veel mensen onderdak vonden bij
de boeren en tuinders aan de Om-
moordseweg.
Nieuwe wijken
In de jaren zestig kwam er een grote
ommekeer. Toen werden de boeren
onteigend en werden de eerste, on-
getwijfeld bij menigeen bekende,
ERA-flats gebouwd. In rap tempo
ontwikkelde de ‘Sahara van Rotter-
dam’ zich tot wat het nu is. Een wijk
met ruim 12.500 woningen, zoals de
Heide- en Bessenbuurt waar een aantal
actieve bewoners alweer vele jaren
geleden besloot zich te verenigen tot
Bewonersvereniging ‘Heide-Bes’.
Vanuit deze vereniging is weer de
Historische Commissie ontstaan, die
ook heel actief is, zo blijkt.
Geweldige reacties
“We organiseren onder andere alweer
enige tijd elke derde donderdag van de
maand hier in het Gerard Goossenhuis
(Humanitas) inloopmiddagen voor alle
(oud-)bewoners. Dat is zo’n succes”,
vertelt Rob. “Mensen ontmoeten
elkaar en de verhalen aan de hand
van oud fotomateriaal, documenten
enzovoorts komen dan vanzelf los.
Geweldige reacties worden in ons
gastenboek geschreven. We krijgen zo
nu en dan ook materiaal van mensen
van wie de ouders zijn overleden. Het
is zonde foto’s en dergelijke weg te
doen. In 2007 hebben we een grote
archiefkist van Joop Muller gekregen.
Auteur van het boekje ‘Van polder tot
woonwijk 1967-1992’ ter gelegen-
heid van het 25-jarig bestaan van
Ommoord.
Boekje
Ongelofelijk wat hij in al die jaren als
hobby heeft verzameld. Met subsidie
van stichtingen hebben wij een boekje
met een wandelroute om en nabij de
verdwenen Ommoordseweg en langs
de nog bestaande boerderijbomen
uitgebracht. Dankzij de toenmalige
‘Groene Duimen’ werd het mogelijk
de ‘ondergeschoffelde’ Ommoordse-
weg met kleine betonelementen in de
wijk te herleiden en ook de overgeble-
ven bomen met tekstpaaltjes onder de
aandacht te brengen. Verder is er een
leskist voor de basisscholen in de wijk
gemaakt.”
Uiteraard willen Henk en Rob (de
commissie bestaat overigens uit een
dame en vier heren) niet onvermeld
laten dat de activiteiten die men orga-
niseert voor de wijk hen in 2011 in de
Laurenskerk de titel ‘Rotterdammer
van het Jaar’ heeft opgeleverd.
Jaren zestig
Henk: “In de jaren zestig is binnen
vijf jaar (1967-1972) een belangrijk
deel van de hoogbouw in Ommoord
opgeleverd, maar ook de sociale
laagbouwwoningen. Er was toen wel
degelijk nog sprake van ballotage.
Niet iedereen kwam in aanmerking
voor een huis. We kregen hier, wat ze
noemden, de knikflats, de schakelflats
waar vooral senioren in woonden en
de rechte ERA-flats. In de Mosbuurt
had je de eerste koopwoningen.”
De kinderen moesten toen nog dwars
door enorme zandvelden naar school.
Heel veel lokalen stonden de eerste
tijd gewoon leeg.
Bungalows
“Of er ook bungalows in Ommoord
gebouwd zijn? Ja, maar niet veel. Op
een gegeven moment ging boerderij
De Keizershof tegen de vlakte en
daar kwam toen ‘Klein België’, zoals
dat werd genoemd. Zo’n twintig be-
hoorlijk grote koopwoningen”, aldus
Rob. “Maar we mogen wel zeggen dat
Ommoord één van de groenste wijken
van Rotterdam is. Met subsidie heeft
een werkgroep van de voorloper van
de huidige Bewonersvereniging Om-
moord (BOO) de Wijktuin, een semi-
natuurlijk parkje, van inmiddels ruim
vier hectare gecreëerd. De gemeente
had nog wat puin over en daarop is,
met aanvulling van grond uit een ge-
plande afwateringssingel, een natuur-
tuin aangelegd. Elke woensdagmiddag
wordt deze onderhouden door acht à
negen 60-plussers, met hulp van een
medewerker van de gemeente.” En zo
zijn er tal van activiteiten die al jaren
ter bevordering van de saamhorigheid
binnen de wijk worden georganiseerd.
Programma
Het initiatief van ‘De Ommoordse
Polder’ om het jubileum van de wijk te
vieren, leverde een wijkbreed platform
op. Gezamenlijk is een leuk pro-
gramma in het kader van ‘Ommoord
ziet Sarah’ in elkaar gezet, waarbij een
ieder zijn eigen bezigheden organi-
seert. Eén en ander zal plaatsvinden
een week voor en een week na en
tijdens de Open Monumentendagen op
12 en 13 september.
Henk: “Geweldig, hoe men over en
weer met ideeën komt. Zoals het com-
bineren van een reeds gepland concert
op kinderboerderij De Blijde Wei met
een beeldende kunst-wandeling door
de wijk. Wij doen als commissie de
foto-expositie.”
Rob vult aan: “We hebben een
subsidie-aanvraag ingediend bij de
gebiedscommissie Ommoord en die
is bijzonder enthousiast. Er gaat echt
van alles gebeuren. Een sport- en
speldag door korfbalvereniging Wion,
optredens van koren, open dagen van
creativiteitsaccommodaties. Het buurt-
werk en de winkelcentra bieden het
een en ander, evenals de bibliotheek,
Humanitas, kunstkring, tennisclub,
plaatselijke omroep. Noem maar op.”
Dus u weet het, Ommoord zal zich
binnenkort flink op de kaart zetten!
Bab Riem Vis
Ommoord ziet Sarah
Hoe vanzelfsprekend vinden we het anno 2015 even naar win-
kelcentrum Alexandrium te gaan. Omgeven door diverse woon-
wijken het centrum van wat we nog steeds ‘de Alexanderpolder’
noemen. Dwars door dit gebied rijdend is het nauwelijks voor te
stellen dat hier ooit talloze boerderijen stonden. Er was maar
één weg tussen de Bergse Linker Rottekade en de Hoofdweg
en dat was de Ommoordseweg. Die begon in het buurtschap
Terbregge en eindigde ter hoogte van de voormalige (‘Stille’)
Capelseweg. Het huidige Schout Bontenbalpad.
De Oud-Rotterdammer - De krant voor de 50-plusser
Dinsdag 18 augustus 2015
pagina 15
De groenste wijk van Rotterdam
Het begin in 1980
