De Oud-Rotterdammer - Zorgspecial 2016
Dinsdag 5 september 2017
pagina 3
“Joh, dat is op Heijplaat”, zeg ik tegen
mijn vrouw. “M’n geboortedorp.” Ik
pak mijn tablet en op Facebook zie
ik een fel brandend gebouw. Herken
de drie achterste kerkramen en zie
één vlammenzee. In een flits ga ik
terug naar mijn jeugdjaren. Rondom
dit gebouw groeide ik op. Mijn vader
en moeder en twee van mijn zussen
trouwden vanuit dit gebouw. Mijn opa
behoorde in de jaren ‘20 tot de enthou-
siastelingen die ijverden voor de bouw
ervan. Een familiebank hadden we er.
Later met de hele CJV naar speciale
jeugddiensten. In het aangrenzende
jeugdgebouw waren onze jeugdver-
eniging en de bibliotheek. Nu is dit
gezichtsbepalende gebouw blijkbaar
helemaal verwoest.
Toen het dorp op de tekentafels van
architecten ontstond, werd heel mooi
uitgedacht dat de drie plaatselijke
kerkgebouwen verspringend in één lijn
te zien zouden zijn. Het Hervormde
kerkgebouw, de Julianakerk, kwam
er als laatste, in 1930. Prinses Juliana
werd aangeschreven dat een kerk naar
haar vernoemd was. Uit dankbaar-
heid schonk het Koninklijk Huis het
Avondmaalstel. Bebouwing rondom
was er nog niet, behalve de ‘houten
huizen’, een aantal noodwoningen, die
er tot bijna 1990 stonden.
Invloed
De Hervormde kerk behoorde tot
kerkelijk Charlois, maar de kerkle-
den kwamen voor ruim de helft uit
buurtschap De Heij, een agrarische
poldergemeenschap tussen Rhoon en
Pernis. Zij waren meestal behoudend
hervormd. De hervormde leden van
het tuindorp, die allemaal bij scheeps-
werf RDM werkten, keken genuan-
ceerder tegen de dingen aan. Maar
die van De Heij hadden de meeste
invloed in de kerkeraad. Zodoende
waren dominees rond de oorlogsjaren
vrij ‘zwaar’. Ds. Koolhaas en ds.
Schroten, van Charlois, waren geliefde
sprekers op het dorp. Ze preekten er,
maar woonden er niet. De Hervormde
gemeente had tot 1947 geen eigen pre-
dikant. Toen kwam ds. Van den Broek
op het dorp wonen. Als jochie van zes
haalde ik na de dienst in de consisto-
rie mijn vader op, die diaken was. In
een walmend rookhol, dikke sigaren
en lange sigaretten, stond je als klein
broekie tussen al die deftige zwarte
broekspijpen, waarboven de gezichten
allemaal ernstig keken.
Daarna kwam ds. Jongebreur (1951-
1966). In die tijd was mijn oom koster.
Met wat vriendjes hielpen we hem bij
het luiden van de klok. Hangend aan
het touw om hem aan de gang te krij-
gen. Daarna was het kinderspel. Dan
kon je het makkelijk met één hand af.
Oom stopte hem tot slot weer in één
keer. Tijdens de meeste preken van de
confessionele dominees was de aarde
een groot tranendal en de glas-in-
loodramen, die een groenige, sombere
sfeer opriepen, versterkten dat nog.
Leegloop
Nadat buurtschap De Heij in de golven
van de nieuwe havens en opgespoten
terreinen verdween, 1953-1958, liepen
de kerkbanken van de Julianakerk
leeg. Hele gezinnen waren in één keer
weg. Verhuisd. De tijd dat mijn vader,
samen met Wim de Ruiter, toezicht
moest houden op de gaanderij, waar
de jeugd altijd zat, soms wel 50 man,
was voorgoed voorbij. De leegloop
had niet alleen financiële gevolgen,
maar ook voor de richting die de
kerkelijke gemeente daarna opging.
Toen ds. Jongebreur naar een andere
gemeente vertrok, werd een nieuwe
predikant beroepen die tot een andere
stroming binnen de Hervormde Kerk
behoorde. De sombere glas-in-lood-
ramen werden deels vervangen door
anders getint glas.
Vanwege vergrijzing en ontkerkelij-
king bezochten steeds minder mensen
de Julianakerk op zondag. Het gebouw
werd te groot. De gemeente ging in
het jeugdgebouw kerken en uiteinde-
lijk waren er zo weinig gemeenteleden
over, dat de rest op zondag naar de
Open Hofkerk in Pendrecht ging. Zo
stond het gebouw er de laatste jaren
troosteloos en verlaten bij . En nu dit.
In één keer mijn tastbare jeugdherin-
neringen weggevaagd. Kerkelijk of
onkerkelijk, voor de Heijplaters is 7
augustus 2017 een trieste dag door het
verlies van dit imposante gebouw.
Arie van der Stoep
De klok helpen luiden in Julianakerk
Om negen uur luisteren we naar het nieuws. Het belooft een mooie stranddag te worden en we heb-
ben plannen voor vandaag. Kleindochter van 6 te logeren op Schiermonnikoog. Maandag, 7 augus-
tus 2017. Ineens vallen tijdens de nieuwsuitzending de woorden ‘Julianakerk’ en ‘Rotterdam’. ‘Een
zware brand verwoestte vannacht het buiten gebruik zijnde gebouw’. Het duurt even voor het tot
me doordringt. Hoeveel Julianakerken zijn er in Rotterdam? Dat kan er maar ééntje zijn. De vroe-
gere Julianakerk van Heijplaat!
Julianakerk,voor de brand
Het is al de 39ste keer dat de Rot-
terdamse Dag wordt gehouden. Net als
andere jaren zijn weer veel organi-
saties uit Rotterdam en de Rijnmond
present om zich te presenteren.
Natuurlijk worden er ook weer boeken
verkocht, zijn er optredens en wordt
aan het eind van de middag ‘de Rotter-
dammer van het Jaar’ bekendgemaakt.
Die titel gaat naar een persoon die zich
bijzonder verdienstelijk heeft gemaakt
voor de stad en/of haar bewoners.
Accordeonorkest
Dit jaar treedt onder andere het
smartlappenkoor Tranen met Tuiten
uit Hoogvliet op. Ook komt het Hoek-
schewaards Accordeonorkest Na Lang
Streven naar de Laurenskerk voor een
optreden.
Na het succes van vorig jaar is ook
het koor De Vlaardingse Smarties we-
derom van de partij, net als de Indiase
dansgroep Ashakiran. Natuurlijk mag
ook zanger/entertainer/presentator
Hans Somers niet ontbreken.
Verzamelaars
De organisatie heeft z’n best gedaan
weer een aantal nieuwe standhouders
aan te trekken. Daarbij is vooral
gezocht naar streekproducten en uitge-
verijen van boeken over Rotterdam.
Ook voor verzamelaars is de Rotter-
damse Dag een ‘el dorado’. Ansicht-
kaarten, lepeltjes en allerlei andere
memorabilia over de Maasstad zijn
hier in ruime mate te vinden. Net als
tweedehandsboeken en tijdschriften.
Groeten uit Rotterdam
De Oud-Rotterdammer is present met
een royale stand en biedt in die stand
op de Rotterdamse Dag de mogelijk-
heid tot een voorinschrijving voor het
boek ‘Groeten uit Rotterdam’ dat 6
oktober verschijnt. Ook zijn alle delen
van de bekende wijkenreeks van Rot-
terdam in de twintigste eeuw te koop.
Kortingsbon
De Rotterdamse Dag duurt van 10.00
tot 16.00 uur. De presentatie is weer
in handen van Hans Somers. De
entreeprijs voor de dag bedraagt 4,50
euro per persoon. Lezers van De Oud-
Rotterdammer kunnen gebruik maken
van een kortingsbon die volgende keer
in de krant verschijnt en hebben dan
toegang voor 3,50 euro per persoon.
Rotterdamse Dag al op 30 september
Wederom in de Laurenskerk, maar op een veel eerder tijdstip dan
vorig jaar, wordt binnenkort een nieuwe editie van de Rotter-
damse Dag gehouden. Zaterdag 30 september pakt Stichting Ons
Rotterdam samen met De Oud-Rotterdammer uit met een leuk
evenement van en voor Rotterdam-fans.
Hoekschewaards Accordeonorkest Na Lang Streven
Smartlappenkoor Tranen met Tuiten uit Hoogvliet
Snuffelen tussen de tweedehandsboeken
over Rotterdam: ook dat kan weer op de Rot-
terdamse Dag in de Laurenskerk
