Ieder jaar weer roept het
voorjaar herinneringen op aan
de meidagen van 1940. Ook
al heb je ze niet zelf meege-
maakt, de verhalen ken je
wel. Uit de aantekeningen
van onder anderen je ouders
of uit hun verhalen doemt een
beeld op van toenemende
onrust en angst. Dat bleek
bijvoorbeeld uit het feit dat
er veel militairen in de stad
waren.
Mijn vader, inspecteur van politie
W. van Wijngaarden, diende aan het
hoofdbureau aan het Haagseveer. Ook
toen was te merken dat er iets stond te
gebeuren. Tijdens zijn nachtdienst in
de nacht van 4 op 5 mei ontstond in
het anders zo stille bureau de nodige
consternatie. Bij nader onderzoek
bleek dat diverse NSB’ers, waaronder
Rost van Tonningen, werden binnen-
gebracht, onder leiding van Chris Ben-
nekers. Hij merkte tegen mijn vader
op: “Zet maar niks in het rapport, het
blijft onder ons.”
Op 10 mei moest mijn vader vroeg in
dienst komen, want het was oorlog.
Telefoon was er niet. De politiemen-
sen werden per fiets gealarmeerd.
Dus, met de sabel opzij, op pad van
de Jericholaan in Kralingen naar het
Haagseveer. Gelukkig kon hij mee-
rijden met schilder Van Linschoten
uit de Lusthofstraat, iemand die later
een rol speelde in het verzet. Op het
hoofdbureau was het een zenuwach-
tige boel: veel politiemensen van
onder andere de motor- en karabijnbri-
gade, soldaten op wacht, aanvoer van
verdachte personen, valluiken naar
beneden en alleen de ingang onder de
doorgang van de eerste afdeling naar
het stadhuis was open. In het gebouw
waren overal ramen kapot geslagen.
Erachter stonden mitrailleurs. Op het
dak lag zelfs op een gegeven moment
een sergeant-majoor op vliegtuigen te
schieten.
De dienstdoende hoofdinspecteur
was nogal nerveus en stuurde een
overvalwagen met bemanning naar het
Maasstation, want daar waren Duitsers
gezien. Hoewel dat geen politietaak
was, hielpen de bezwaren niet en
moest het toch. Na een uur kwam de
wagen terug. De bemanning had geen
Duitser gezien (ze waren er waar-
schijnlijk helemaal niet geweest)!
Op konvooi
De eerste avond kregen mijn vader
en drie collega’s de opdracht ieder
twintig taxi’s op te halen. Ze moesten
naar bepaalde punten op de rechter
Maasoever. Mijn vader ging naar de
Botersloot en haalde zestien wagens
van de RAVERO en nog vier andere
op. Daarmee gingen ze in een lange
stoet, in het donker van een verduis-
terde stad, naar de achterzijde van het
Havenziekenhuis. Bij het Oostplein
werd gestopt in de buurt van de Ma-
rinierskazerne om eerst contact op te
nemen met, want je weet maar nooit.
Er deden verhalen de ronde over de
aanwezigheid van verklede Duitsers.
Nog maar net op weg werd mijn vader
aangehouden door drie mariniers
en met de bajonet in de rug naar de
kazerne gebracht. Kapitein Van Rijn
maakte duidelijk dat ze niet verder
konden. De brug over het Haring-
vliet was opgehaald. Ga maar over de
Roobrug bij de Spaanse kade.
Plotseling was er alarm. Iedereen
ging gedisciplineerd naar buiten.
Tegen de huizen gedrukt was het
afwachten wat er te gebeuren stond.
Vliegtuigen vlogen al schietend over.
Hierna kon de tocht worden vervolgd.
Allemaal draaien en via de St. Jans-
straat, Hoogstraat en Koestraat naar
de Roobrug. Aan de overzijde van het
Haringvliet lagen geniesoldaten in
stelling, dus daar konden ze niet langs.
Na kort overleg werd besloten om,
snel rijdend in het licht van brandende
huizen aan de Boompjes, de brug over
te gaan. Dan over het trottoir langs
de tuinen van de Oosterkade, om het
Timmerhuis naar de achterzijde van
het Havenziekenhuis.
Na een avontuurlijke tocht kwamen ze
weer terug aan het Haagseveer. Daar
hoorden ze dat het de bedoeling was
de taxi’s aan het water op te stellen
met brandende lampen, zodat dalende
watervliegtuigen een gemakkelijk
doelwit zouden zijn.
De laatste dagen
De ochtend van het bombardement
was mijn vader thuis en moest om
twee uur in dienst. Daar kwam niets
van terecht. Het huis raakte vol vluch-
telingen en ze gingen op speurtocht
naar familie en bekenden. Hadden die
zich kunnen redden? Ja, gelukkig wel,
doch twee huizen gingen in vlammen
op. Halverwege Kralingen stopte de
brand.
De volgende dag ging hij zich melden
bij bureau Oostervantstraat, waar de
hoofdcommissaris, mr. Einthoven zijn
kantoor had. Vandaar gingen diverse
politiemensen naar het Haagseveer
om samen met mariniers een cordon
om de binnenstad te leggen in verband
met plunderingen. Het bleef chaotisch,
omdat het moeilijk was een rooster
op te stellen. Een nogal zenuwachtige
hoofdinspecteur, die ook al een over-
valwagen naar het Maasstation had
gestuurd, zei tegen iedereen: “Kom jij
vanavond maar in dienst.” Gevolg: je
brak je nek over het personeel. Mijn
vader stuurde wie niet te ver woonde
en nog een huis had voorlopig weg.
De avond daarop bleek duidelijk hoe
de nieuwe verhoudingen waren. Een
Duitse politieagent bracht een mari-
nier binnen. Hij werd verdacht van het
neerschieten van Duitse burgers. Een
daarbij aanwezige man zei in correct
Nederlands: “U bent persoonlijk
verantwoordelijk, weet u dat?” Op de
verbaasde blik zei hij: “Schon gut.”
De marinier mocht zijn verhaal doen,
een brief aan zijn vrouw schrijven
en een geïmproviseerde maaltijd
nuttigen. Later bleek hij vijf jaar te
hebben gekregen en naar Kleef te zijn
gebracht. Misschien heeft hij daarmee
nog geboft ook.
Barend van Wijngaarden
010-4202933
Chaos bij Rotterdamse politie in meidagen
De Oud
Dinsdag 17 april 2018 . Jaargang 14, nr. 8
Deze week o.a.:
Coerver en
Van Beveren
Pag. 5
Rob Baan
Pag. 9
Op de vlucht
voor een lijk
Pag. 13
Voorjaars-
special
pag. 17-21
Het hoofdbureau van politie aan het Haagseveer kwam tamelijk ongeschonden uit het bombardement (foto Roovers/collectie Voet)
Oplage: 122.000 ex.
Ongeacht waar u verzekerd bent
Maatwerk in Persoonlijke uitvaartbegeleiding
010 - 24 29 810
Een uitvaart tot in de kleinste details verzorgd.
Grafstenen • Reinigen • Restauratie • Rotsen • Vervolginscriptie verzorgen
Meeuwensingel 101 • Capelle aan den IJssel • Tel. 010 75 28 837
Neem een kijkje in het gastenboek op onze website voor referenties.
Betaalbaar, creatief, persoonlijk door passie gedreven
Bezoek onze
showroom
op afspraak
Gratis parkeren
