De Utrechter Week 18 - page 1

U
Dé g r a t i s k r an t voo r de e ch t e Ut r e ch t e r
Oplage: 55.300 ex.
Als baby verhuisde ik met mijn
ouders in 1938 naar Amstelveen. Mijn
vader was telegrafist/observator bij de
Rijksluchtvaartdienst. Zijn standplaats
was vliegveld Schiphol. Ik was 2,5
jaar en herinner me niet dat ik in de
mobilisatietijd van 1940 paradeerde
met de helm en soldatentas van mijn
vader. We verhuisden half maart 1943
naar de J. M. Kemperstraat 18 in
Utrecht, een bovenwoning. Mijn vader
was toen verbonden aan de Rijks-
verkeersinspectie, bureau Bijzondere
Vergunningen. Vlakbij ons huis was
de Engelse kerk. Ik bezocht er een
montessorischooltje met onder an-
deren Jan Ouwehand en Stephan van
Binsbergen. Ik herinner me het stenen
gooien en per ongeluk eentje door
het raam van een NSB’er keilen. Die
steen heeft mijn ouders geld gekost.
Mijn moeder schrok van een NSB-
buurman die een grote bek opzette.
Hij dacht dat ik het met opzet deed.
Packard
Mijn vader werd actief in de Onder-
grondse. Verzetsgroep ‘Packard’ vroeg
hem een zender op te zetten voor het
doorseinen van (weer)berichten naar
Londen. De zender, met de naam
van prinses Irene, werd geplaatst in
het huis van Dr. A. van Rossem aan
de Boothstraat 10. De Wehrmacht
gebruikte verschillende gebouwen
in de straat. De illegale activiteiten
vonden dus bijna plaats in het hol van
de leeuw. De zendkamer was, zo op
het oog, als laboratorium ingericht,
met muizen en ratten in kooien als
proefdieren. De zender, barograaf en
andere apparatuur waren verborgen in
een kast. Mijn vader zond dagelijks
weerberichten uit: iedere dag om
13.20 uur. Daarna werden de weerbe-
richten aangevuld met mededelingen
van Utrechtse verzetsgroepen over
troepenbewegingen en doelen voor
bombardering.
In het doktershuis trad hij op als
wetenschappelijk assistent van de
medische faculteit. Het gevaarlijke
was vooral, dat de zender zich op een
niet-verplaatsbare locatie bevond. Dat
zou later fataal blijken.
Een half jaar later verhuisden we
naar de Jacob van Ruisdaelstraat 15,
bis a. Ik herinner me gehaast aan de
hand van m’n moeder door de stad te
wandelen. Sirenes klonken, er waren
Duitse soldaten met geweren in de
aanslag, er klonk luchtafweergeschut
en boven ons, ongelooflijk, honder-
den vliegtuigen die met een enorm
gedreun richting Duitsland vlogen. Je
zag overal witte wolkjes van explo-
derend luchtdoelgeschut. Er sprongen
mannetjes uit rokende vliegtuigen en
witte parachutes ontplooiden zich.
Zwaar geluid overal en m’n moeder
kneep in mijn hand en riep: “Dat zijn
de Tommies.” De Engelsen dus.
Razzia
Op een zondag wandelde ik met Jan
Ouwehand naar het DOS-voetbalsta-
dion waar wielerraces met achter-
volging werden gehouden. Het beeld
van de fietsers achter de knetterende
en stinkende dernymotoren staat me
nog voor ogen. Plotseling paniek. De
Duitsers hielden een razzia om alle
jonge mannen op te pakken en voor
slavenarbeid naar Duitsland te sturen.
Wij liepen door groepen mannen
en soldaten heen naar huis. Op de
Nieuwe weg (Laan van Minsweerd,
ter hoogte van de Kromhoutkazerne
en bij de kruising met de toenmalige
Laan van Rhijnauwen) ontplofte een
Duitse terreinwagen geladen met mu-
nitie. Zware dreunen, veel gerinkel op
de straten en daken van neerkomende
hulzen en kogels. De volgende dag
ging ik met een vriendje kijken. Poli-
tie te paard joeg ons weg, rennen! Een
geweldige stank van verbrand rubber
en olie. De witte, door Gerrit Rietveld
ontworpen, flats aan de overkant van
de weg waren flink beschadigd. Ik zie
nog de gebroken ruiten, fladderende
vitrage en zwarte sporen op de gevel.
Ontdekt
Intussen vroeg de verzetsgroep mijn
vader te solliciteren bij de politiever-
bindingsdienst van de Rijkspolitie
(toen Staatspolitie) aan de Maliebaan.
Hij werd aangenomen als inspecteur
en hoofd van de telexdienst, na een
politiek onderzoek. Hij deed het over-
tuigend voorkomen pro-Duits te zijn.
Op 9 oktober 1944 zette de Sicher-
heitsdienst de Boothstraat af, omdat
ze na vele maanden met behulp van
peilwagens hadden gemerkt dat er
vanuit die straat illegale uitzendingen
plaatsvonden. Tijdens de inval in het
zendhuis, verborg mijn vader zich en
kon later ontsnappen naar het bevrijde
zuiden van Nederland. Hierdoor
waren mijn moeder en ik in gevaar.
Zij ontving ‘s avonds een telefoontje:
‘Verkoop je spijkers’. Code voor:
‘Wegwezen!’ Ze verbrandde in de
potkachel papieren en oude kleding
en wij stapten de volgende dag op de
trein naar Groningen. We verbleven
de rest van de oorlog bij familie en op
onderduikadressen in het noorden. Pas
na 14 dagen kon de door de Duitsers
gearresteerde dr. Van Rossem de ver-
horen niet meer doorstaan en gaf zij
namen en adressen door van degenen
die waren verbonden aan de zender.
Iedereen was intussen in veiligheid.
Onderscheiden
Dr. Van Rossem, die eerder in de
problemen kwam door het helpen van
ondergedoken Joden, overleefde de
gevangenschap en kreeg een konink-
lijke onderscheiding voor getoonde
moed. Vader, moeder en ik vonden
elkaar terug en reden in juli naar huis.
Bij aankomst in de Jacob van Ruisda-
elstraat vertelden buren dat niemand
tijdens onze afwezigheid in het huis
was geweest, wel had er vijf maanden
een soldaat op wacht gestaan. Het
huis werd niet betreden, omdat men
bang was voor explosieven, werd
gezegd. Op het balkon zag ik dat een
mosplantje, dat ik maanden ervoor in
een pot op het balkon had gezet, in
bloei stond. Een geel bloempje.
Geheime zender ‘Irene’ op Boothstraat
Dinsdag 2 mei 2017 . Jaargang 8, nr. 9
Deze week o.a.:
Philipp van der
Zeeuw
Pag. 5
Anton
Geesink
Pag. 7
Naar school
na oorlog
Pag. 9
Zweeds brood
van Lubro
Pag. 11
Felix (2) paraderend met helm en soldatentas van vader
Oplage: 55.30 ex.
Geertekerkhof 3
3511 XB Utrecht
06 45 363 220
altinguitvaarten.nl
Hiske Alting &
Pauline Res
alting uitvaarten
ruimte voor afscheid
Meer informatie:
Donaudreef 25
Utrecht
Dag en nacht bereikbaar
voor directe hulp na
overlijden(030) 262 2244
Gansstraat 130
3582 EL Utrecht
telefoon 030 251 69 55
Van de oorlog weet ik me enige voorvallen te herinneren. Aan
de hand van het geregistreerde arbeidsverleden van mijn vader,
Theo Dubois, en de gemeentelijke registraties van mijn moeder,
Antje Suithoff, kan ik verschillende gebeurtenissen goed in de
tijd plaatsen.
1 2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,...16
Powered by FlippingBook