Een stoet van jeeps tanks motoren en
vrachtwagens, bemand met gewapen-
de Duitse soldaten, reed via de Am-
sterdamsestraatweg de stad Utrecht
binnen. De Duitse soldaten waren na
vijf jaar bezetting en oorlog voeren
zwaar teleurgesteld in de afloop. De
geallieerden waren onderweg om
Nederland te bevrijden na vijf lange
jaren terreur en onderdrukking.
Uitzinnig
Een uitzinnige menigte stond langs
de Amsterdamsestraatweg te zwaaien
met lappen en vlaggetjes; ze joelden
en schreeuwden ‘weg met de Duit-
sers’. Hoewel velen van hen er slecht
uitzagen vanwege de
hongerwinter die zij door-
staan hadden, lachten en
jubelden zij. Zij dachten:
‘eindelijk, eindelijk zijn
wij vrij’. Zij waren allen
uitzinnig van vreugde. De
stoet met voertuigen trok
voorbij.
Terugtocht
Mijn vader, commandant van
de Binnenlandse Strijdkrach-
ten, en zijn maten stonden
aan de kant van de Amster-
damsestraatweg-Marnixlaan
te kijken of alles soepel
verliep. De soldaten van de
Binnenlandse Strijdkrach-
ten kregen de opdracht de
terugtocht in veiligheid te begeleiden,
zonder gebruik van een wapen.
Muisstil
De stoet van voertuigen trok rustig
voorbij, totdat een jonge agressieve
Duitse soldaat rechtop in zijn jeep
ging staan. Hij trok zijn machinege-
weer en schoot geheel onverwacht
op de feestende menigte. De mensen
schreeuwden en renden weg, op zoek
naar een veilige plek. Een kogel vloog
rakelings langs het hoofd van een
oude man, een andere kogel ver-
wondde een jonge vrouw, die meteen
op de grond viel. Een andere man viel
kermend neer, want hij was in zijn
voet getroffen. Iemand in de menigte
schreeuwde: “Niet schieten, jullie
hebben gecapituleerd.” De agressieve
soldaat schoot echter door. Er heerste
angst en paniek. Mijn vader stond van
schrik aan de grond genageld. Toen,
na een korte aarzeling, rechtte hij
zijn rug, nam zijn stengun en schoot.
De kogel miste zijn doel, maar hij
herstelde zich en schoot nogmaals en
ditmaal was het raak. De Duitse sol-
daat was geraakt in de hartstreek. Zijn
machinegeweer viel uit zijn handen en
hij viel in zijn jeep. Op de achterbank
blafte en jankte een herdershond. Veel
mensen en BS-soldaten lagen van
schrik op de grond, maar stonden na
de schotenwisseling verbouwereerd
weer op. Het was muisstil. De com-
mandant, mijn vader stond om zich
heen te kijken en besefte nog niet wat
er zojuist gebeurde. De Duitse soldaat
was dood.
Boek
Trots is mijn vader hierop nooit ge-
weest, hij moest wel. Hij was de held,
die een bloedbad voorkwam. Dagen
later was het stil op deze hoek van
de Amsterdamsestraatweg, een groot
gat in een ruit van een rijwielwinkel
getuigde van wat hier gebeurde.
Ik schreef een boek over het leven
van mijn vader in de oorlogsjaren.
De Titel: Hij was de held, Hij die
geen held wilde zijn. Te koop in elke
boekhandel.
Hetty de Jong
Hoe mijn vader een bloedbad voorkwam
Het is al 72 jaar geleden dat in mei 1945 Radio Oranje meldde dat de Duitse soldaten Amsterdam
zouden verlaten. De geallieerden waren onderweg naar de hoofdstad. Colonnes bemande jeeps,
tanks, vrachtwagens en motoren reden richting Utrecht alwaar ze 3 mei 1945 aankwamen.
De Oud-Utrechter - Dé gratis krant voor de echte Utrechter
Dinsdag 2 mei 2017
pagina 11
Soldaten van de Binnenlandse Strijdkrachten kregen de opdracht de aftocht van de Duitsers te
begeleiden
Hoe het wel zat? Eind januari hadden
de Duitsers toestemming gegeven
meel vanuit het neutrale Zweden naar
de haven van Delfzijl te vervoeren. Er
kwamen drie vrachtschepen met meel,
waarvan de verdeling in handen was
van het Rode Kruis. Vanaf Delfzijl
ging het vervoer verder over de Neder-
landse wegen. Voor het bakken wer-
den per regio de grootste bakkerijen
aangewezen. Deze werden aangesloten
op het elektrisch net, zodat de ovens
konden worden aangestoken.
Bakstaat
In Utrecht werd de brood- en banket-
fabriek Lubro aangewezen. Maar zoals
in het hele project was ook hier enige
administratie vereist. Voor de Lubro
betekende het dat er een bakstaat
moest worden gemaakt van broodlijs-
ten, waarop het aantal broden per klant
van de broodbezorgers in de wijken en
van de filialen. Het kantoorpersoneel
was al weken aanwezig, zonder dat er
werk was door gebrek aan meel. Het
positieve hiervan was voor mij dat ik
sokken heb leren breien van mijn chef-
fin, met teen- en hielpatroon. Ik breide
kousen van touw. Onverslijtbaar, maar
hard aan de voeten.
Einde van de ellende
Het Zweedse brood kon als eerste
mogelijkheid op maandag 26 februari
naar de klanten. De dag ervoor, op
zondag, moest ik werken aan de
bakstaat. Ook in maart en april kon er
nog Zweeds brood worden gebak-
ken. Toen het andere voedsel, onder
andere melkpoeder, eipoeder, vlees
en groenten in blik en grote blikken
Engelse biscuits op 30 april vanuit de
lucht werden gedropt, stond ik met
collega’s op het dak van de fabriek
in de Abel Tasmanstraat. Vlakbij,
achter de dijk naar De Meern, was
een groot grasveld aangewezen om de
vracht te laten vallen. De vliegtuigen
vlogen vlak boven ons hoofd, zodat
wij konden zwaaien naar de piloten en
terug werden gegroet. Mijn vader zei,
toen hij hoorde van de komst van het
Zweedse meel, dat het betekende dat
het eind van de ellende in zicht was.
Capitulatie
Op vrijdagavond 4 mei werd de
capitulatie bekend. Zaterdagochtend
5 mei ging ik met een opgelucht en
feestelijk gevoel, gekleed in het enige
jurkje dat ik nog bezat, naar kantoor.
Daar hoorde ik dat het administra-
tieve werk moest blijven liggen. Het
kantoorpersoneel kreeg opdracht op de
meelzolder zakjes meel af te wegen.
De Duitsers, die gedurende de oorlog
de fabriek hadden bezet, hadden al het
gebakken brood meegenomen.
Zakjes meel
De klanten kregen de zakjes meel en
konden daar pap van koken. Met melk
of met water.
Op 8 oktober 1948 kon men voor het
eerst na de oorlog brood kopen zonder
voedselbon. Dat werd gevierd met
een rondgang door de wijk achter het
straatorkest De Veermannen.
Joke Eijzenbach-van Eck
Vleuten
Zweeds brood kwam van de Lubro
Alle verhalen van oorlogsherinneringen in De Oud-Utrechter van vorig jaar heb ik met aandacht gele-
zen. Ook deze keer las ik over het hardnekkig misverstand dat er Zweeds brood was gedropt.
Het Lubro-gebouw,met de bakkerij op de bovenverdieping.(foto uit 1950)
