Wat wij aten met Kerst en de rest van het jaar

In de decembertijd spelen er meestal twee vragen. Wat eten we met kerst en: Wie heeft moeder dit jaar?

Dat eten was vroeger heel makkelijk. Dat werd met Kerst een biefstuk of rollade. En als toetje zelfgemaakte vanillevla met vruchtjes uit blik en slagroom. Toen bestonden er nog geen flessen vanillevla en/of chocoladevla. Op de hoek van de Vinkenstraat in Rotterdam zat, Molenaar, een kleine melkzaak. Met melk, karnemelk, houdbare melk en yoghurt. Dat was het dan. Als je nu in de super kijkt naar het assortiment wat er is qua zuiveldrank, kwark en diverse smaakjes, dat is ongelofelijk.

Pap

De aanvoer van levensmiddelen moest na de oorlog weer op gang komen. Alles was nog op de bon. Het eten was toen nog veel eenvoudiger dan nu. Bij het ontbijt een boterham met hagelslag of jam. Tussen de middag twee boterhammen en ‘s avonds een prakje van aardappelen, groente en een heel klein stukje vlees. Gevolgd door een bord pap op hetzelfde bord. Meestal warme griesmeelpap, af en toe havermout. Drinken was melk bij het eten. Als je uit school kwam zat moeder klaar met een potje thee met suiker en een kaakje uit de grote bus. Toen was het nog zo dat je bij Jamin, op de andere hoek van de Vinkenstraat, kon kiezen wat voor kaakjes je wilde hebben. Zo van: Mariakaakjes, San Francisco, Café Noir (kavenor in de volksmond), en natuurlijk het lekkerste: de waaierkaakjes. Helaas werden de kaakjes later in plastic verpakt en was kiezen er niet meer bij. Soms kreeg ik een snoepje, meestal een toffee, of een tulpenlollie van Jamin. Als je die in je melk doopte werd de melk roze, heerlijk.

Woensdag gehaktdag

Moeder braadde op zaterdag een riblap of een hamlap urenlang op het oliestelletje. ‘s Zondags aten we warm tussen de middag. Bloemkool, sperziebonen, witlof waren de zondagse groenten. Dat je op zondag kroten of rode kool zou eten was onbestaanbaar. ‘s Avonds kregen we bij de boterham een plakje ham of een eitje. Maandag was een vleesloze dag, dan aten we bruine bonen uit blik, (makkelijk omdat de was gedaan moest worden). Er was dan ook appelmoes of stoofpeertjes, lekker met aardappelen en jus. Dinsdag aten wij de rest van de ham- of riblap op. Woensdag was het gehaktdag, vaak met andijvie of rode kool. Donderdag aten wij soms peen met vis.

In de winter was het vaak op vrijdag erwtensoep of groentesoep, goed gevuld. Met rijst met krenten toe. En zaterdag aten wij niet warm. Dat schijnt een Rotterdamse gewoonte te zijn. Wel het restant van de soep, of pannenkoeken bijvoorbeeld of een gebakken scholletje. Toen waren er nog geen wereldgerechten. Ik was 19 jaar toen ik voor het eerst nasi heb gegeten.

Tompouce

Trouwens, als kind kreeg ik ook niet een heel gebakje bijvoorbeeld, dat was altijd de helft, delen met mijn broer. Op een keer moest ik bij Spinola, hoek Zaagmolenstraat, iets voor mijn moeder halen. Het was maandag. Nou en, zou je zeggen, maar de juffrouw vroeg aan mij: wil jij een tompouce? Ik zette grote ogen op. “Ja die is nog van zaterdag en die kan ik niet meer verkopen”. En toen kreeg ik een hele tompouce, zo in het handje! Lekkerder heeft een tompouce nooit meer gesmaakt.

Waterstoker

Een heel enkele keer kreeg ik een stuiver om wat lekkers te kopen bij de waterstoker in de Vinkenstraat. Daar hadden ze van alles voor 1 cent. Een velletje ouwel, een sleutel van drop, een zakje zwart-wit, zoethout. Dat was tegenover de Lagere School, dus dat was zakelijk goed gezien door de waterstoker. Ook mocht ik wel eens een zakje kandij kopen bij de kruidenier beneden ons. Toen werd alles nog afgewogen en in zakjes gedaan

Automatiek

Eind jaren vijftig kwam er een automatiek Pax op de hoek van de Vinkenstraat. Daar kochten we wel eens wat op zaterdagavond. Alles was toen een kwartje! Een zak patat, een kroket, bitterballen of een slaatje. Op oudejaarsdag werden er natuurlijk oliebollen en appelbeignets gebakken met olie in de juspan. Daar snoepten wij ook nog dagen van.

Zo was het leven ook qua eten heel eenvoudig. En kunnen wij dankbaar zijn voor alles wat er nu op ons bordje komt.

Tiny van Noordennen van Dordrecht

debarim@vanlingen.net